Religia 2 cze 2020 | Jarosław Aleksander
Kolory liturgiczne w Kościele. Co znaczą?

fot. Anna Kopeć

1 czerwca – dzień po święcie Zesłania Ducha Świętego w Kościele katolickim zaczynamy tak zwany okres zwykły. Obecnie po okresie wielkanocnym następuje 9. tydzień zwykły kalendarza liturgicznego. Okres zwykły charakteryzuje się zielonymi szatami liturgicznymi. Warto w tym miejscu zająć się rolą kolorów w liturgii.

Kolory używane w celebracjach chrześcijańskich poza uzewnętrznieniem okresu liturgicznego mają głęboko symboliczne przesłanie.

- Mamy sześć podstawowych kolorów liturgicznych, są to zielony, czerwony, filetowy, biały, złoty i różowy używany dwa dni w roku. Każdy kolor odpowiada innemu okresowi, ale są też przypisane do świąt czy uroczystości - mówi ks. Piotr Książkiewicz z parafii pw. Świętej Trójcy w Bydgoszczy.

Zasady stosowania kolorów liturgicznych reguluje Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Możemy je znaleźć także we wprowadzeniu do Mszału Rzymskiego (OWMR). 

Kolor biały – stosujemy w okresie wielkanocnym oraz Bożego Narodzenia. Jest to symbol radości i czystości. Znajduje zastosowanie także w niektóre święta (np. maryjne).

Specjalnymi uroczystościami z zastosowaniem koloru białego są pogrzeby dzieci oraz dorosłych, jeśli taka była wola zmarłego.

Podobne zastosowanie jak kolor biały ma, kolor złoty (i srebrny). Stosuje się go dla podkreślenia rangi uroczystości np. ślubnych. 

Kolejnym kolorem jest czerwony. Jest on symbolem m.in. męczeństwa (wspomnienia świętych męczenników). Kolor czerwony stosuje się także w Wielki Piątek, Niedzielę Męki Pańskiej oraz podczas uroczystości związanych z kultem Ducha Świętego. 

Kolor fioletowy jest przypisany mszom pogrzebowym oraz okresom adwentu i wielkiego postu. Stułę koloru filetowego kapłan zakłada podczas spowiedzi świętej. 

Poza ogólnymi zasadami w przepisach liturgicznych znajdujemy specjalne wyjątki. Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego zezwala na stosowanie szat w kolorach innych niż przypisane do okresu lub uroczystości gdy ornaty te są okazałe i oddają podniosłość celebracji. Duża rolę pełnią tu także lokalne zwyczaje i tradycje.

Kolejną specjalną zasadą jest wymienność kolorów. Kolor biały (a także złoty) może być używany wymiennie z kolorem zielonym, czerwonym i rózowym. Jednak nie można nim zastąpić koloru fioletowego.

Wyjatkową funkcję pełni kolor różowy. Można go stosowaćć dwa dni w roku, to jest w III niedzielę adwentu - Gaudete, oraz IV niedzielę Wielkiego Postu, czyli Laetare.

Kolory ornatów w kościołach są często odzwierciedlane w kolorach np. palek (specjalna kwadratowe zakrycie kielicha mszalnego), wystroju kościoła w danym okresie czy innych elementów stroku kapłańskiego takich jak cingulum (specjalny sznur nakładany na albę) czy stuły, która powinna być w kolorze ornatu i jest zakładana pod niego. 

Jarosław Aleksander Autor

Katolicka Bydgoszcz