Stary Fordon 10 paź 2020 | kd
„Sprawa Gorgonowej” ponownie w murach fordońskiego więzienia

W ramach Festiwalu Filmowego „Przeźrocza” w dniu 10 października o godzinie 10.00 w Zakładzie Karnym w Bydgoszczy-Fordonie odbył się pokaz zamknięty filmu fabularnego Janusza Majewskiego pt. „Sprawa Gorgonowej”. Tym sposobem Rita Gorgonowa po 87 latach wróciła do murów fordońskiego więzienia.

Poszlakowe śledztwo

29 kwietnia 1933 roku Emilia Margarita Gorgon, szerzej znana jako Rita Gorgonowa, w wyniku toczącego się miesiącami, pogmatwanego śledztwa poszlakowego skazana została ostatecznie na osiem lat ciężkiego więzienia i osadzona w słynnym więzieniu dla kobiet w – nieleżącym jeszcze wówczas w granicach Bydgoszczy – Fordonie. Powodem było morderstwo w nocy z 30 na 31 grudnia 1931 roku, jakiego dokonać miała Gorgonowa na siedemnastoletniej Elżbiecie (Lusi) Zarembiance – córce swojego, o osiemnaście lat starszego konkubenta, lwowskiego architekta Henryka Zaremby – za pomocą żelaznego dżaganu do rozbijania lodu. Rita Gorgonowa opuściła więzienie w Fordonie 3 września 1939 roku w wyniku amnestii ustanowionej po wybuchu II wojny światowej, by przepaść bez wieści.

Film Janusza Majewskiego 

Sprawa Gorgonowej z 1977 roku stanowi sugestywne odtworzenie zajść w willi inżyniera Zaremby w podlwowskich Brzuchowicach, ale główny nacisk położony jest tutaj na przedstawienie samego procesu wytoczonego Gorgonowej i atmosferę sensacji i nienawiści, w jakiej wydany został na nią wyrok skazujący. Film podkreśla fundamentalną zasadę prawa, że do skazania potrzebne są niekwestionowane dowody winy, a jeśli ich nie ma, to oskarżonego należy uniewinnić.

Warto również podkreślić fakt, że współscenarzystą Sprawy Gorgonowej był wybitny krytyk filmowy, trzykrotny laureat Nagrody im. Karola Irzykowskiego – pochodzący z Torunia Bolesław Michałek, autorem scenografii natomiast – zdobywca Oscara z 1993 roku (za scenografię do Listy Schindlera w reżyserii Stevena Spielberga) Allan Starski.

Przeźrocza

Festiwal Filmowy rokrocznie od 2015 roku przedstawia nowe nurty w kinie dokumentalnym jednocześnie silnie odwołując się do filmowych tradycji. W tym roku po raz pierwszy w program festiwalu wpisano projekcję filmu w fordońskim zakładzie karnym.

Przeźrocza łączą analogową przeszłość z cyfrową teraźniejszością szukając alternatywnych środków wyrazu. Festiwal nawiązuje do bydgoskich tradycji filmowych Kazimierza Karabasza, a jednocześnie promuje najnowsze produkcje dokumentalne z Polski i zagranicy. Każdy dzień przeglądu to międzypokoleniowe zderzenie pomiędzy spojrzeniem młodych i starszych twórców filmowych. Przeźrocza składają hołd mistrzom polskiej szkoły dokumentu, a jednocześnie przedstawiają najnowsze, nowonurtowe obrazy przełamujące kolejne granice sztuki filmowej. 

 

Tekst: mjr Sławomir Janka

kd Autor