Andrzej Bogucki: Wspomnienie o Kazimierzu Górskim i o sokołach

2 marca 2021 r. obchodzimy 100-lecie urodzin legendarnego Kazimierza Górskiego (1921-2006), który przeszedł do historii jako trener tysiąclecia. Z tej okazji odbyła się uroczysta prezentacja znaczka pocztowego, która odbyła się 26.03.2021 r. w Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie. Poczta Polska oddała w ręce klientów i filatelistów znaczek obiegowy emisji „Kazimierz Górski”. Nowy walor, w nakładzie miliona sztuk – wprowadzony do obiegu z okazji 100. rocznicy urodzin polskiego trenera – trafi do placówek pocztowych  w całym kraju – czytamy w komunikacie Poczty Polskiej. Kazimierz Górski ur. się we Lwowie, polski piłkarz grający na pozycji napastnika, reprezentant kraju, wybitny i najlepszy Polski trener i działacz piłkarski, który doprowadził reprezentację Polski do złota (1972) i srebra (1976) igrzysk olimpijskich oraz 3. miejsca w mundialu (1974).

Kazimierz Górski pochodzący ze Lwowa był kontynuatorem sokolej piłki nożnej. 
Miałem możliwość  kilka razy spotkać się z Kazimierzem Górskim. Jedno ze spotkań odbyło się w Raciborzu w 1989 r. Był to pierwszy międzynarodowy sejmik Klubów Olimpijskich i Sokołów. Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Raciborzu w 2014 r. obchodziło 100-lecie swojego gniazda sokolego, w którym uczestniczyłem. Na Jubileusz 100-lecia została wydania pamiątkowa książka, 1914-2014 100-lecie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Raciborzu, gdzie opublikowano na stronie 38 historyczne zdjęcie, które jest moja pamiątką. Kazimierz Górski mówił krótko i dosadnie. Jego słowa przeszły do naszej historii narodowej: „Tak się gra, jak przeciwnik pozwala”. „Dopóki piłka w grze, wszystko jest możliwe”. „Piłka jest okrągła, a bramki są dwie”. Wszystko, związane z polskim sportem zaczęło się we Lwowie.

 7 lutego 1867  założono Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” we Lwowie. W 1889 r. sokół Henryk Jordan przywozi z Niemiec do Krakowa futbolówkę. Sokół Edmund Cenar publikuje książkę „Gry gimnastyczne młodzieży szkolnej”, w której są zawarte pierwsze ogólne zasady gry w piłkę nożną. W 1892 sokół Edmund Cenar przywozi z Anglii do Lwowa klasyczną futbolówkę. W 1892 sokoli zorganizowali pokaz gry w piłkę nożną na I Zlocie Sokolskim. 14 lipca 1894 odbył się pierwszy oficjalny mecz piłki nożnej na ziemiach polskich, między Sokołem lwowskim, a krakowskim 1:0. Skład Sokoła Lwów: Ksenofont Teodorowicz, Ludwik Chrystelbauer, Seweryn Rudnicki, Marjan Bielecki, Karol Marcichowski, Wilibald Noach, Stanisław Mjanowski, Bronisław Gołorodski, Aleksander Kozeł i Juliusz Onyszkiewicz oraz Włodzimierz Chomicki strzelec zwycięskiej bramki, pierwszej w dziejach polskiej piłki nożnej, a także pierwszego oficjalnego gola na ziemiach polskich, miał wówczas 16 lat. Trenerem był sokół Edmund Cenar. Spotkanie trwało 6. minut, widzów było ponad 3 tysiące. Sędzią spotkania był Profesor Zygmunt Wyrobek z Krakowa, Sokół druh Zygmunt Wyrobek (1872-1939 ), instruktor „Sokoła”, polski pedagog i wychowawca sokołów i harcerzy, jeden z współtwórców harcerstwa w Krakowie, bliski współpracownik sokoła druha Andrzeja Małkowskiego, założyciela polskiego harcerstwa.

W 1899 sokół prof. dr Eugeniusz Piasecki wprowadził piłkę nożną do zajęć szkolnych w IV Gimnazjum we Lwowie, a w 1904 r. utworzył Klub Gimnastyczno-Sportowy w  IV Gimnazjum (później Pogoń Lwów). Pogoń Lwów została jednym z najbardziej utytułowanych polskich klubów sportowych. W 1922 r. pod kierunkiem Wacława Kuchara Pogoń zdobyła swoje pierwsze mistrzostwo Polski. Kazimierz Górski marzył by zagrać w Pogoni Lwów, został zagorzałym niebiesko-czerwonych. Przyrzekł sobie, że już niedługo przywdzieje strój Pogoni i stanie się piłkarską legendą miasta. Jednak najpierw musiał skończyć szkołę. Na pierwsze poważne piłkarskie doświadczenie czekał aż do 15 roku życia i treningów w klubie RKS Lwów.

Kazimierz Górski nigdy nie zagrał w Pogoni, chociaż oglądał mecze z trybun. O lwowskiej Pogoni mówił: „We Lwowie piłka miała bogate tradycje i swoją wielkość, Pogoń, każdy z nas marzył by w niej zagrać”. Tak ze mną właśnie wspominał w długiej rozmowie, lwowskiego „Sokoła” i Pogoń Lwów, gdy zadałem mu pytanie. W 1989 r. życzył wtedy nam sokołom wysokich lotów, nie pomylił się. Bardzo dobrze, że Poczta Polska zainicjowała i uświetniła wspólnie z Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie wielkiego polskiego trenera tysiąclecia. 

Andrzej Bogucki

Opis fotografii:
Fot. główne: Pamiątkowe zdjęcie z pierwszego międzynarodowego sejmiku Klubów Olimpijczyka i Sokołów w Raciborzu zorganizowany przez Wojciecha Nazarko - prezesa Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Raciborzu i jego Brać Sokolą. W środku m. in.  olimpijczycy Kazimierz Górski, Władysław Komar, Irena Szewińska oraz sokoli m. in. z Bydgoszczy, z prawej Andrzej Bogucki w przedwojennej oryginalnej czamarze sokolej i Marian Doliński, Grzegorz Mierzyński z Bukówca Górnego (za Ireną Szewińską), u góry z prawej Mieczysław Tobys ze Zbąszynia i in. Zdjęcie opublikowano na stronie 38 w pamiątkowej książce, „1914-2014 100-lecie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Raciborzu”, Racibórz 2014.

1.Znaczek Poczty Polskiej na 100-lecie urodzin Kazimierza Górskiego – 2021.
2.Pomnik Kazimierza Górskiego na Stadionie Narodowym w Warszawie. Foto Wikipedia.
3.Kazimierz Górski w 1973 r. Foto Wikipedia.
4.Okładka książki, „1914-2014 100-lecie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Raciborzu”, Racibórz 2014.