Nie musisz czekać do emerytury! Nauczyciele mogą odejść z pracy wcześniej – ZUS wyjaśnia, jak to zrobić

Dla kogo wcześniejsze świadczenie?

Nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni urodzeni po 1948 roku mogą przejść na tzw. nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, zanim osiągną wiek emerytalny. To rozwiązanie skierowane do tych, którzy mają już dość trudów zawodu, ale nie chcą jeszcze przechodzić na pełnoprawną emeryturę.

Aby skorzystać z tego przywileju, trzeba spełnić trzy podstawowe warunki: mieć odpowiedni wiek, wymagany staż pracy i zakończyć stosunek pracy. Jak podaje Krystyna Michałek, rzeczniczka ZUS w województwie kujawsko-pomorskim – procedura jest jasna, ale trzeba się do niej odpowiednio przygotować.

Od jakiego wieku można skorzystać?

Wymagany wiek zależy od roku, w którym składany jest wniosek. Dla lat 2025–2026 to 56 lat dla kobiet i 61 lat dla mężczyzn. W kolejnych latach granica ta będzie się stopniowo podnosić, aż do 59 lat dla kobiet i 64 dla mężczyzn w roku 2032.

30 lat pracy i co najmniej 20 w szkole

Trzeba udokumentować co najmniej 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych, z czego przynajmniej 20 lat muszą stanowić lata pracy w oświacie – jako nauczyciel, wychowawca czy inny pracownik pedagogiczny zatrudniony w co najmniej połowie etatu. Obejmuje to m.in. szkoły, przedszkola i ośrodki wychowawcze – zarówno publiczne, jak i niepubliczne.

Nowością od września 2024 roku jest objęcie świadczeniem także pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznych. To znaczące rozszerzenie kręgu uprawnionych.

Zakończenie pracy – konieczne

Warunkiem bezwzględnym jest rozwiązanie stosunku pracy – na wniosek nauczyciela lub z powodu wygaśnięcia umowy. Ważne: należy zakończyć wszystkie umowy, niezależnie od ich charakteru. Nie wolno także podejmować nowego zatrudnienia ani prowadzić działalności gospodarczej aż do momentu przyznania świadczenia.

Jakie dokumenty i jak je złożyć?

Nauczyciele, którzy chcą skorzystać z kompensacyjnego świadczenia, muszą wypełnić wniosek ENSK – dostępny na stronie internetowej ZUS lub w placówkach Zakładu. Do wniosku trzeba dołączyć dokumenty potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe oraz te związane z pracą nauczycielską.

Jeśli ktoś pracował przed 1999 rokiem i nie ma ustalonego kapitału początkowego – potrzebne będą dokumenty o zarobkach z tamtych lat. Świadczenie nie może być przyznane wcześniej niż od miesiąca, w którym złożono wniosek. Jeśli ktoś korzysta z zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego – musi je najpierw zakończyć.

Ile wynosi świadczenie?

Kwota nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego ustalana jest indywidualnie, ale nie może być niższa niż emerytura minimalna. Obecnie to 1878,91 zł brutto (po marcowej waloryzacji). Świadczenie jest wypłacane do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn) lub do przejścia na wcześniejszą emeryturę.

Źródło: ZUS