Fonografy, które grają historię. Bydgoszcz pokazuje światową kolekcję dźwięków spod igły!

Bydgoszcz wśród Miast Kreatywnych UNESCO

31 października 2023 roku UNESCO ogłosiło listę 55 nowych ośrodków, które dołączyły do prestiżowej Sieci Miast Kreatywnych. W gronie wyróżnionych znalazła się Bydgoszcz – jako jedyne polskie miasto ubiegłorocznego naboru – otrzymała tytuł Miasta Kreatywnego w Dziedzinie Muzyki.

To nie tylko prestiżowy tytuł, ale także międzynarodowe uznanie dla bogatego dziedzictwa muzycznego Bydgoszczy, jej festiwali, koncertów i wyjątkowej atmosfery artystycznej. I choć tytuł przyznano na arenie światowej, skutki tej decyzji odczuwalne będą lokalnie – w działaniach bydgoskich instytucji kultury.

Wystawa „Dźwięki spod igły” – od fonografu po pocztówki dźwiękowe

Jednym z pierwszych efektów uzyskania tytułu jest nowa wystawa Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego: „Dźwięki spod igły. Światowa kolekcja fonograficzna Ewy i Adama Mańczaków”. Ekspozycja dostępna będzie od 11 października 2024 do 1 października 2025 roku w gmachu głównym MOB przy ul. Gdańskiej 4.

Kuratorskie oprowadzanie po wystawie zaplanowano na 9 lipca o godz. 17:00 – warto tam być!

Na wystawie zobaczymy ponad 100 urządzeń fonograficznych: od fonografów i gramofonów po patefony i unikatowe elementy napędowe. Zbiory uzupełniają płyty z nagraniami słynnych artystów z przełomu XIX i XX wieku, m.in. z lat 1890–1959, a także patriotyczne i religijne wydawnictwa dźwiękowe.

Nie zabraknie też prawdziwych perełek – m.in. cylindrów fonograficznych, pocztówek dźwiękowych, katalogów nagrań, reklam firm płytowych, czasopism i nut. To podróż przez historię nagrań, ale i przez codzienność sprzed dekad.

Kim był Adam Mańczak?

Wystawa ma również wymiar osobisty. Jej współtwórcą – i głównym darczyńcą kolekcji – był zmarły w 2018 roku Adam Mańczak, znany bydgoski kolekcjoner i sportowiec. Ukończył Akademię Wychowania Fizycznego w Warszawie, a przez lata pracował jako nauczyciel i trener. Był laureatem wielu nagród, w tym wyróżnienia Akademii Fonograficznej – Kapituły nagrody „Fryderyk” oraz Honorowej Nagrody Hetmana Kolekcjonerów Polskich.

Jego pasja do fonografii zaowocowała kolekcją, która dziś stanowi jedno z najcenniejszych źródeł wiedzy o historii zapisu dźwięku w Polsce.