Sowieci nie wchodzą. Polacy mogli wygrać w 1939 roku [RECENZJA]

Dr Tymoteusz Pawłowski jest pracownikiem Instytutu Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Jak czytamy w notce biograficznej - w kręgu jego zainteresowań badawczych znajdują się w szczególności powiązania między techniką a społeczeństwem oraz historia wojskowości pierwszej połowy XX wieku. Autor między innymi takich książek jak: Armia Marszałka Śmigłego. Idee rozbudowy Wojska Polskiego 1935-1939; 1920. Bitwa Warszawska; Jest również współautorem książek Tajemnice Marszałka Śmigłego-Rydza. Bohater, tchórz czy zdrajca; Mity polskiego września 1939 czy Korepetycje z niepodległości.  

Tym samym biorąc jego kolejną książkę do ręki można mieć nadzieję, że będzie to fachowe dzieło historyczne. Jak zaznaczono na okładce w książce są zawarte - fakty, a nie historia alternatywna. I zarówno z samym stwierdzeniem jak i okładką niestety jest problem.

Wedle powiedzenia nie ocenia się ksiażki po okładce. NIestety bywają takie okładki, po zobaczeniu których powinno się odłożyć książkę na półkę. Tak jest w tym przypadku. Pomimo, że pod projektem okładki podpisał się bliżej nieokreślony Fahrenheit 451 to jednak autor ma, a przynajmniej powinien mieć słowo ostateczne. Czy tak było w tym przypadku. Tego nie wiadomo. Jednakże dla czytelnika takie niunanse nie mają znaczenia. Liczy się efekt ostateczny, z którego rozlicza się autora. 

Spójrzmy więc na tę okładkę. U dołu widzimy szarżę czy też przemarsz kawalerii. Nie byłoby może w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że scena ta pochodzi z niemieckiego filmu propagandowego. 

W dalszej częśći skupię się na treści. Całość publikacji składa się z 11 rozdziałów. W początkowych rozdziałach autor snuje opowieści podparte różnymi danymi statystycznymi. Już z pierwszego rozdziału dowiadujemy się, że wszyscy ówcześni politycy praktycznie we wwszystkim się mylili a co najmniej nie potrafili wyciągać logicznych i właściwych wniosków z bieżacych i minionych wydarzeń. 

Autor opisuje szeroko wojnę domową w Hiszpanii, konferencje monachijską i inne wydarzenia historyczne prowadzące pośrednio do wybuchu II wojny światowej. Dopiero na 289 stronie następuje przejście do meritum. 

Niestety autor ma manierę rodem z PRl od którego stara się odcinać. Mierzi więc fakt opisu niemieckiego żołnierza jako bezrozumnej maszyny.

Niemcy - o ile w miarę sprawnie wykonywali proste rozkazy typu: "idź i zabij" - to gubili się podczas akcji wymagających skoordynowania działań na wyższym szczeblu.

To tylko jeden z wielu przykładów, które znajdziemy w omawianej publikacji.

Dużym plusem publikacji są zamieszczone zdjęcia, z których część jest publikowana po raz pierwszy. 

Czy więc książka może się podobać?

Oczywiście, nieobyty czytelnik z fachowymi publikacjami naukowymi może odnieść pozytywne wrażenie po lekturze niniejszej publikacji. Autor często przedstawia znane powszechnie fakty z nieco innej perspektywy. Rzuca nowe światło no różne wydarzenia. To powoduje, że czytając odnosimy wrażenie wprowadzenia pewnej świeżości czy też przewietrzenia zatęchłych mitów polskiej propagandy historycznej. Szkoda, że autor nie podaje literatury ani archiwaliów na podstawie których buduje swoją narrację. Dodanie bibliografii, która jest ważnym elementem obecnie powstających publikacji popularnonaukowych,a mam wrażenie, że niniejszy tytuł własnie chciałby pretendować do tej kategorii. 

Niestety jak dla mnie jest to publikacja, która nie wnosi niczego nowego do znanych nam faktów, a jedynie co zaznaczyłem stawia niektóre wydarzenia w nieco innym świetle.

Tymoteusz Pawłowski, Sowieci nie wchodzą. Polacy mogli wygrać w 1939 roku, wyd. Fronda, Warszawa 2020.