Czy w Bydgoszczy powstanie Muzeum Narodowe? Szanse, wyzwania i stanowiska władz

Inicjatywa radnego i stanowisko marszałka województwa

Radny województwa kujawsko-pomorskiego Jarosław Wenderlich wystąpił z interpelacją w sprawie działań zmierzających do utworzenia w Bydgoszczy Muzeum Narodowego. Wskazał m.in. na „konieczność wzmocnienia prestiżu Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego poprzez jego przekształcenie w placówkę o randze narodowej” oraz przywołał pozytywne przykłady podobnych inicjatyw w innych miastach.

Jednak odpowiedź Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotra Całbeckiego nie pozostawia złudzeń co do obecnych możliwości działania samorządu województwa. Jak zaznaczył:

„Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego działa w określonych ramach prawnych i nie ma kompetencji w zakresie działań na rzecz zmian organizacyjno-prawnych instytucji kultury podległych innym jednostkom samorządowym”.

Dodał również, że:

„Samorząd Miasta Bydgoszczy, pełniący funkcję organizatora Muzeum Okręgowego [...] nie wystąpił do Samorządu Województwa o wsparcie swoich działań w zakresie przekształcania [...] w instytucję państwową”.

Co na to Miasto Bydgoszcz?

Odpowiedzi udzielił także prezydent Bydgoszczy, Rafał Bruski. W jego piśmie z 19 marca 2025 roku znajdziemy ostrożny, ale jednoznaczny kierunek:

„Doceniam zainteresowanie [...] przekształcenia Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego [...] w Muzeum Narodowe. Mówimy tu jednak o długofalowym procesie, który nie ogranicza się do zmiany samej nazwy Instytucji”.

Prezydent przywołuje wcześniejszą korespondencję z Ministerstwem Kultury, w której padły „słowa uznania dla potencjału naszego Muzeum”, ale też zastrzeżenie, że rozmowy na temat przekształcenia muszą zostać „odłożone w czasie”.

W swoim piśmie Rafał Bruski stwierdza, że mimo trudności, „zamierza konsekwentnie podejmować działania zmierzające do finalizacji tego procesu”, podkreślając przy tym potrzebę „negocjacji, konsultacji społecznych oraz ustaleń finansowych i organizacyjnych”.

Wyzwania organizacyjne i infrastrukturalne

Prezydent miasta zwraca również uwagę na konieczność przygotowania instytucji do roli ogólnopolskiej, w tym m.in. doposażenia infrastruktury muzealnej:

„Koniecznym jest poniesienie dalszych nakładów na zabezpieczenie niezbędnej przestrzeni wystawienniczej oraz w szczególności magazynowej, co niewątpliwie wzmocniłoby nasze starania w oczach przyszłego partnera”.

Zaznacza również, że kończące się zmiany kadrowe w kierownictwie muzeum mogą otworzyć nowy rozdział w tych działaniach.

Co dalej?

Choć temat Muzeum Narodowego w Bydgoszczy nie zniknął z agendy, to jego realizacja wymaga przede wszystkim decyzji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. To właśnie minister kultury podejmuje decyzje o przekształcaniu lub współprowadzeniu instytucji jako narodowych. Dziś – mimo deklarowanej gotowości Miasta – brak konkretnych działań ze strony rządowej.

Zarówno stanowisko marszałka województwa, jak i prezydenta Bydgoszczy wskazują, że przyszłość Muzeum Narodowego w Bydgoszczy zależy od wielu czynników: politycznych, finansowych, a przede wszystkim – decyzji na szczeblu ministerialnym. Proces ten może potrwać wiele lat. Czy samo zainteresowanie tematem i gotowość miasta do działań jest rzeczywiste czy tylko deklaratywne? Zapewne przyszłość przyniesie odpowiedź.