Galeria Autorska świętowała 40-lecie. „Nadal jesteśmy zbuntowani”

Galeria Autorska Jana Kaji i Jacka Solińskiego powstała 16 czerwca 1979 roku. W latach 80. należała do nielicznych prywatnych galerii w Polsce. Jak tłumaczył Soliński, powstała z młodzieńczego entuzjazmu i niezgody na ówczesne realia. – Paliwo, którym jest młodość, dało nam tyle siły, że trwaliśmy. Dalej chce nam się podejmować ten trud – mówił do zgromadzonych przedstawicieli świata kultury, przyjaciół i sympatyków galerii. – Co jest takie samo? Tak samo jesteśmy zbuntowni na rzeczywstość i nie umiemy jej zaakceptowac taką, jaka jest. Mimo upływu lat, czujemy się potrzebni, jako wyznacznik pewnych wartości – mówił.

Podczas uroczystości w Bibliotece UKW po raz pierwszy twórcy galerii wręczyli własną nagrodę. – Kapituła jest dwuosobowa, nagrody przyznajemy jednogłośnie – żartował Soliński.

Statuetka „Galernika Sztuki” trafiła do rąk Krzysztofa Kuczkowskiego, poety, redaktora naczelnego czasopisma literackiego „Topos”. – Jest naszym przyjacielem, osobą, którą podziwamy, która stanowi dla nas wzór stałości, rzetelności – tłumaczył Soliński.

 fot. Anna Kopeć

Kuczkowski ukończył studia polonistyczne na UAM w Poznaniu, w Gnieźnie współtworzył poetycką grupę Drzewo, a po przeprowadzce do Sopotu zaczął redagować wspomniany „Topos”. Soliński podkreślał, że Kuczkowski wokoł pisma stworzył „prężne środowisko literackie”,  „prezentuje twórców wybitnych, ale i podejmuje ryzyko publikowania debiutantów”. – To środowisko jest odreagowaniem na wszystko, co rzeczywistość przynosi, a z czym nam trudno się zgodzić. Ten rodzaj przekazu tradycji, wartości chrześcijańskich, jest nam w tym wydaniu najbliższy – tłumaczył Soliński.

Wyjaśnił też, że sworzona przez Jana Kaję statuetka – Galernik, choć niesie ciężką kulę, symbolicznie patrzy w niebo. – I niech tak zostanie – mówił. Zapowiedział także, że nagroda odtąd będzie przyznawana cyklicznie, raz do roku.

fot. Anna Kopeć

Jan Kaja dziękował wszystkim przyjaciołom Galerii Autorskiej. – Gdybyśmy sami tam siedzieli, byłoby to bez sensu, byłaby to zwykła piwnica. Coś takiego odczuwamy przed każdą wystawą – to miejsce staje się galerią, kiedy wy do niej przychodzicie. I za to wam dziękuję – mówił. Kaja i Soliński podkreślili, że są wdzieczni także tym, którzy działalności ich galerii nie akceptują. – Brak akceptacji i niechęć nas mobilizują – mówili. 

Głos zabrał także nagrodzony Krzysztof Kuczkowski. – Paradoksalność tej sytuacji polega na tym, że to oni powinni dostawać nagrody. Jestem pełen podziwiu dla waszej działalności – mówił. – Wartość tego, co galernicy robią, polega na tym, że skupiają wokół siebie ludzi wartościowych, mądrych, artystów wysokiej klasy, i to jest piękne.

Uroczystości towarzyszyła wystawa zaproszeń na wystawy do Galerii Autorskiej – do 2000 roku wykonywanych przez Jana Kaję i Jacka Solińskiego ręcznie – oraz wydanych przez nich publikacji. Odbyło się także spotkanie poetyckie – fragmetny swojej twórczości prezentowali autorzy związani z galerią.

fot. Anna Kopeć

Galeria Autorska obecnie mieści się przy ul. Chocimskiej 5, wcześniejsze siedziby miała przy ul. Dworcowej 98 i ul. Pomorskiej 48. W ciągu 40 lat działalności galerii odbyło się blisko 1000 wystaw, pokazów, instalacji, spektakli teatralnych, koncertów i spotkań. Swoją twórczość przedstawiło tu ponad 200 autorów: malarzy, grafików, rzeźbiarzy, fotografików, konceptualistów, pisarzy, poetów, muzyków, krytyków sztuki, filozofów i aktorów; wydanych zostało 250 publikacji. Dokumentacja działalności Galerii i twórczość jej autorów eksponowana była m.in. w Lublinie, Warszawie, Krakowie, Gdańsku, Sopocie, Toruniu, Łodzi, a także za granicą: w Edynburgu, Rzymie, Tokio , Paryżu i Pradze.

Wojciech Banach, fot. Anna Kopeć

Za swoją działalność twórcy galerii otrzymali szereg nagród, m.in.: Nagrodę Kogi Gdańskiej (1984), Medal za Twórczy Wkład w Kulturę Chrześcijańską (2002), Medal Prezydenta Miasta za szczególne zasługi dla Bydgoszczy (2004 i 2014), Bydgoską Nagrodę Strzała Łuczniczki za wydanie Książki Roku (czterokrotnie: za rok 2005, 2007, 2009 i 2011), Nagrodę Ryszarda Milczewskiego-Bruno – Gaśnica terenowa (2007) odznakę honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej (2015), Nagrodę Artystyczną Prezydenta Miasta Bydgoszczy (2018) oraz Medal Stulecia Odzyskania Niepodległości (2018).

fot. Anna Kopeć

Wśród gości spotkania byli m.in. rektor UKW prof. Jacek Woźny, kujawsko-pomorski kurator oświaty Marek Gralik, poseł Tomasz Latos, radna Grażyna Szabelska. 

W najnowszym papierowym wydaniu „Tygodnika Bydgoskiego” Jan Kaja i Jacek Soliński opowiadają o początkach Galerii Autorskiej, o tym, jak oceniają swoją działalność z perspektywy 40 lat i co najbardziej cenią w „galernictwie”.