Prapremiery o kobietach i niepodległości

W piątek 5 października zaczyna się Festiwal Prapremier, stały punkt w kalendarium Teatru Polskiego. Potrwa do 14 października. Tegoroczny budżet wydarzenia może osiągnąć nawet 900 tys. złotych. Teatrowi udało się uzyskać dofinansowanie z Unii Europejskiej w kwocie ok. 60 tys. złotych.

Tym razem festiwal odbywa się pod hasłem Prapremiery/Nie/Podległa. Władze teatru chcą nawiązać do dwóch rocznic: odzyskania przez Polskę niepodległości i nadania praw wyborczych kobietom w Polsce. Jednak te tematy mają zostać potraktowane szerzej niż tylko w kontekście spraw krajowych. Zgodnie z zamysłem spektakle mają dotyczyć relacji, tego, że „jesteśmy w jakiejś podległości bądź niepodległości drugiej osobie” - mówiła na pierwszej poświęconej festiwalowi konferencji dramaturg Daria Sobik.

Projekt materiałów graficznych tegorocznych Prapremier zlecono Oli Jasionowskiej, autorce plakatu czarnego protestu. - Ta estetyka, uważam, że absolutnie ciekawa i piękna, w jakiś sposób rymuje się z całą ideą naszego tegorocznego festiwalu - mówił na wtorkowej (25 września) konferencji Łukasz Gajdzis, dyrektor Teatru Polskiego. 

O kobietach, niepodległości i przyszłości teatru

Festiwal rozpocznie 5 października spektakl Mai Kleczewskiej, która została wyróżniona przez miesięcznik „Teatr” jako najlepsza reżyserka ostatniego sezonu. Będzie to sztuka „Pod presją” z Teatru Śląskiego w Katowicach.

Następnego dnia (6 października) Teatr Polski wystawi swoją premierę przygotowaną na festiwal – „Sprawa. Dzieje się dziś”. Spektakl powstał na podstawie „Sprawy Moniki” Marii Morozowicz -Szczepkowskiej z 1932 roku, uważanego za pierwszy feministyczny tekst, który powstał w Polsce. W Bydgoszczy był grany w 1949 roku. Za reżyserię odpowiada Martyna Majewska.

W niedzielę (7 października) zostanie wystawiony spektakl w reż. Remigiusza Brzyka „1946” z Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach. Poruszy kwestię pogromu kieleckiego z lipca 1946 roku, kiedy to Polacy zabili 37 Żydów.

W czasie festiwalu widzowie spotkają się również z Teatrem Polonia (Warszawa). „Zapiski z wygnania” w reż. Magdy Umer to bardzo osobiste wspomnienia Sabiny Baral, dwudziestoletniej emigrantki roku 1968, która razem z rodzicami wyjechała do Stanów Zjednoczonych. Na scenie wystąpią Krystyna Janda i Janusz Bogucki z zespołem muzycznym.

W czasie festiwalu pojawią się również Teatr Komuna i Cezary Tomaszewski, który przygotował spektakl „Cezary idzie na wojnę” (10 października) oraz Teatr Powszechny i „Mefistos” w reż. Agnieszki Błońskiej (11 października). Kolejny punkt w programie (12 października) to „2118. Karasińska” w reż. Anny Karasińskiej z Teatru Nowego. Sztuka pokazuje wizję teatru za sto lat, „teatru przyszłości”.

W sobotę (13 października) „Żaby” w reż. Michała Borczucha. Przedstawienie oparte na fragmentach komedii greckich Arystofanesa („Żaby”, „Chmury”, „Ptaki”), powieści Krzysztofa Niemczyka „Kurtyzana i pisklęta” oraz aktorskich improwizacji. Jak zapowiadają w teatrze, będzie to próba spojrzenia na nasze korzenie, na dziedzictwo greckie. Festiwal zakończy (14 października) pokaz spektaklu „BEM! Powrót Człowieka-Armaty” Michała Walczaka. To historia Józefa Bema „pokazana z dystansem, czasem żartując, bez akademii ku czci”.

W tym roku Festiwal Prapremier wraca do formuły konkursu. Przewodniczącą jury będzie Małgorzata Sikorska-Miszczuk. Poza nią w komisji zasiądą jeszcze trzy osoby, których nazwisk Teatr Polski jeszcze nie zdradza. Wiadomo jedynie, że zapraszając osoby do dyskusji, szukano wśród różnych środowisk, aby pojawiły się odmienne spojrzenia i głosy. Ogłoszenie werdyktu odbędzie się na koniec festiwalu, po spektaklu „BEM! Powrót Człowieka-Armaty”.

Na dodatek – debaty i warsztaty

Festiwal Prapremier to oprócz spektakli również wydarzenia towarzyszące. 11 października (czwartek) odbędą się „Warsztaty z niepodległości” poprowadzone przez Karolinę Sosińską i Annę Koźlińską. Zajęcia będą dotyczyć sytuacji społeczno-politycznej kobiet w Polsce. Uczestnicy udadzą się również na perfromatywny spacer śladami kobiet-przodkiń w Bydgoszczy. Wydarzenie przeznaczone jest dla osób w wieku 16-19 lat. Wstęp wolny, jednak obowiązują zapisy pod numerem 885 60 70 80. Liczba miejsc ograniczona.

Teatr Polski zaprasza również na debaty. Pierwsza, „Nie/podległa. Kobiety w teatrze”, odbędzie się 6 października (sobota). Poprowadzą ją dr hab. Joanna Ostrowska i Tomasz Domagała. Uczestnicy porozmawiają m.in. o kobietach w teatrze, ich wpływie na tę instytucję oraz o tym, czy istnieje coś takiego jak „kobiecy teatr”. Druga debata, „Nie/podległość: Teatralne konstrukcje upamiętnienia. Powinności (?) teatru”, odbędzie się w piątek 12 października. Poprowadzi ją dr hab. Joanna Ostrowska. W czasie debaty uczestnicy będą się zastanawiać, czy teatr, który podejmuje sprawy publiczne, sprawy „upamiętniania” pewnych wydarzeń, „wyręcza” w ten sposób inne instytucje oraz z jakich powodów reżyserzy podjęli takie a nie inne tematy w swoich spektaklach. Wstęp na obie debaty jest bezpłatny.

W czasie festiwalu odbędzie się również premierowe czytanie performatywne dramatu „Bił sobie Andrzej” Mariusza Gołosza w reżyserii Darii Sobik. W teatrze po raz pierwszy „spotkają się” Wisława Szymborska i Andrzej Gołota. Wstęp wolny.