Dzień kryptologii. Stracone lata walki o prawdę historyczną [FELIETON]

31 grudnia 1932 roku Marian Rejewski samodzielnie złamał szyf niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Przez wiele lat informacja ta była owiana tajemnicą. Do zakończenia  II wojny światowej, czyli do 1945 roku, nie można było wyjawić tej informacji, gdyż gdyby Niemcy dowiedzieli się, że ich szyfr został złamany natychmiast, by go zmienili i losy wojny mogłyby wyglądać zupełnie inaczej. Po II wojnie światowej nastała tzw. zimna wojna. Wtedy również nie można było ogłosić sukcesu bydgoszczanina. Sowieci używali podobnych szyfrów, toteż wyczyn Polaka pozwalał Anglikom i Amerykanom na „zerkanie”  za żelazną kurtynę.

Gdy zimna wojna się zakończyła, żadne z państw zwycięskich nie było zainteresowane upomnieniem się o zasługi Mariana Rejewskiego. W tym czasie mieszkajacy w Polsce Rejewski milczał. 

Dopiero po publikacji książki Francuza Gustava Bertranda świat dowiedział się, że istnieje ktoś, kto samodzielnie złamał szyf niemieckiej maszyny i do tego mieszka w ówczesnej, komunistycznej Polsce. Dopiero na apel o ujawnienie się, Marian Rejewski stwierdził, że to już najwyższy czas opowiedzieć światu o swoim dokonaniu. 

Do dziś trwa niestety walka o prawdę historyczną. Nadal wypisywane są bzdury, że szyfr maszynowy Enigmy złamali Rejewski, Różycki i Zygalski. Zasługi dwóch ostatnich są wielkie i nie do przecenienia. Jednakże nie w złamaniu samego szyfru. Tego dokonał samodzielnie Marian Rejewski. On i tylko on. I to właśnie tę prawdę trzeba powtarzać.

Pomimo że Marian Rejewski jest bydgoszczaninem z krwi i kości, to jednak w samej Bydgoszczy jest nieco zapomniany. Jakby samo miasto trochę się wstydziło lub było wręcz onieśmielone, że tak wielki człowiek jest tutejszy. Tę bydgoską niemoc wykorzystuje Poznań. 

W 2007 roku Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu doprowadził do ustanowienia 25 stycznia dniem kryptologii. Data niestety zupełnie z przypadku. Nie związana z żadnym przełomowym wydarzeniem, a jedynie z organizowanymi w Poznaniu wykładami na temat Enigmy i Mariana Rejewskiego.

Wiodące instytucje w Polsce szczycące się kultywowaniem historii o złamaniu szyfru Enigmy przy każdej okazji powielają niestety błędne informacje. A wystarczy zajrzeć do archiwów. Do prawdy historycznej tylko jeden krok.