Pamięci ofiar zbrodni katyńskiej. Obchody w regionie [ZDJĘCIA]

W otwarciu wystawy „Zbrodnia katyńska 1940”, przygotowanej przez IPN Krakowie, uczestniczyli marszałek Piotr Całbecki, dyrektor oddziału IPN w Gdańsku prof. Mirosław Golon i prezes toruńskiego stowarzyszenia Rodzina Katyńska Barbara Sękowska-Reinka. Delegacje złożyły następnie kwiaty pod tablicą w kościele pw. Ducha Świetego, upamiętniającą pomordowanych w Katyniu Polaków.

fot. Szymon Zdziebło/tarantoga.pl dla UMWKP

Wystawa o zbrodni katyńskiej będzie dostępna przed urzędem do 30 kwietnia. Przedstawia m.in. efekty śledztw prowadzonych w sprawie wydarzeń katyńskich.

fot. Szymon Zdziebło/tarantoga.pl dla UMWKP

Rocznicę upamiętniono również w Szubinie, gdzie w czasie II wojny światowej funkcjonował niemiecki Oflag 64 - miejsce przetrzymywania amerykańskich oficerów. - Dwaj z nich, John Huff Van Vliet Jr. i kapitan Donald Boyle Stewart, wiosną 1943 roku byli świadkami ekshumacji masowych grobów polskich oficerów w Katyniu, o czym później w zaszyfrowanych listach informowali swoje rodziny. Po wojnie złożyli zeznania przed komisją Kongresu Stanów Zjednoczonych, a ich świadectwo przyczyniło się do ujawnienia prawdy o zbrodni dokonanej przez władze ZSRR - tłumaczy rzeczniczka urzędu marszałkowskiego w Toruniu Beata Krzemińska.

fot. Filip Kowalkowski dla UMWKP

13 kwietnia odbyły się również uroczystości pod tablicą upamiętniającą Amerykanów. Wzięli w nich udział wicemarszałek Zbigniew Ostrowski, radny sejmiku Marek Domżała, dowódca 8. Kujawsko-Pomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej płk Krzysztof Stańczyk, dowódcy stacjonującego w Toruniu 1. Batalionu 82. Pułku Artylerii Armii USA ppłk Nicolas Dvonch i sierżant major Jose Weeks, prezes Polsko-Amerykańskiej Fundacji Upamiętnienia Obozów Jenieckich w Szubinie Mariusz Winiecki, przedstawiciele lokalnych władz.

fot. Filip Kowalkowski dla UMWKP

Wiosną 1940 r. blisko 22 tys. obywateli Polski (w tym ponad 10 tys. oficerów Wojska Polskiego i Policji Państwowej) zostało rozstrzelanych na mocy decyzji najwyższych władz ZSRR zawartej w tajnej uchwale Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Egzekucji ofiar, uznanych za „wrogów władzy sowieckiej”, NKWD dokonywało przez strzał w tył głowy z broni krótkiej.

Przez 50 lat (1940–1990) władze ZSRR zaprzeczały swojej odpowiedzialności za zbrodnię katyńską. 13 kwietnia 1990 roku oficjalnie przyznały, że była to „jedna z ciężkich zbrodni stalinizmu”.

W 2007 roku Sejm ustanowił przez aklamację dzień 13 kwietnia Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej.