Odkrycie, które wstrząsnęło archeologiem! Kim był zapomniany bohater spod Nakła? [WIDEO, WYWIAD]

Major, który oddał życie za Polskę

Jak się okazało, w krypcie leżał Józef Bonawentura Garczyński, major byłych wojsk polskich i naczelnik sił zbrojnych podczas powstania 1848 roku. Po dokładnym śledztwie historycznym Grochowski ustalił, że różne wersje imion i dat narodzin wskazywały na jedną i tę samą osobę – bohatera, który zmarł w 1861 roku, nie doczekawszy wolnej Polski.

Grochowski nie miał wątpliwości: „Ugięły mi się nogi. Ja przed Majorem Garczyńskim nie byłbym godzien zawiązać mu sznurowadeł. To był wielki człowiek, patriota, który całe życie poświęcił Polsce.”

Powrót z niepamięci

Z inicjatywy archeologa, wspieranej przez proboszcza i grupę wolontariuszy, dokonano ekshumacji i godnego pochówku majora. „Wnieśliśmy jego szczątki okryte biało-czerwoną flagą, a w tle leciała Warszawianka. To był jeden z najważniejszych momentów mojego życia” – wspomina Grochowski.

2 maja odbyła się uroczystość pogrzebowa z udziałem rekonstruktorów historycznych odtwarzających rodzinę i potomków Garczyńskiego, a także powstańców wielkopolskich – symbolicznych spadkobierców jego walki.

Sadki – miejsce z historią

Dziś w Sadkach można zobaczyć krzyż przy krypcie, a wkrótce ma zostać odtworzony oryginalny herb Garczyńskich i inskrypcja z 1848 roku. Trwają prace nad publikacją poświęconą Majorowi oraz stworzeniem turystycznego szlaku jego śladami. Mimo że historia ta rozgrywa się na uboczu, bije z niej siła większa niż z niejednego podręcznika do historii.

Zobacz wideo z rozmowy z Robertem Grochowskim – pod artykułem!
Zainspiruj się, odwiedź Sadki i poznaj zapomnianego bohatera narodowego.

Biogram: mjr Józef Patrycy Garczyński (1802–1861)

Józef Patrycy Garczyński to postać o ogólnopolskim znaczeniu – żołnierz, konspirator, patriota, uczestnik dwóch powstań narodowych. Był członkiem tajnego Sprzysiężenia Wysockiego w Szkole Podchorążych w Warszawie i jednym z 160 Belwederczyków, którzy nocą z 29 na 30 listopada 1830 roku rozpoczęli Powstanie Listopadowe. Walczył w szeregach 1. Pułku Piechoty Liniowej w 14 bitwach, m.in. pod Stoczkiem, Wawrem, Olszynką Grochowską, Iganiami i Rogoźnicą.

Za wybitne męstwo otrzymał Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari (15 kwietnia 1831 r.).

Po klęsce powstania został przez cara skazany na śmierć, później zamienioną na infamię i wieczną banicję. Przebywał na emigracji we Francji i Anglii, a od 1843 r. mieszkał w zaborze pruskim, w majątku Mechnacz pod Kcynią. Nie zaprzestał działalności niepodległościowej – w 1846 r. zaangażował się w przygotowania do powstania wielkopolskiego, planując atak na Bydgoszcz. Aresztowany przez Prusaków, został oskarżony w tzw. procesie moabickim – jednym z największych politycznych procesów tamtych czasów.

W 1848 r. jako jeden z głównych dowódców Powstania Wielkopolskiego brał udział w bitwach pod Książem i Miłosławiem, gdzie odniósł ciężkie rany.

Zmarł 8 lutego 1861 r. w Sadkach. Dzięki staraniom archeologa Roberta Grochowskiego i lokalnej społeczności, jego zasługi dla Ojczyzny zostały po latach przypomniane, a szczątki bohatera złożono ponownie do grobu z należnymi honorami.