Uczcili pamięć Romualda Rajsa i Mariana Olejniczaka w 75 lecie śmierci [WIDEO]

Historia 31 gru 09:02 | Redaktor

fot. własne

Bydgoscy Partioci zorganizowali jak co roku na cmentarzu przy ulicy Kcyńskiej w Bydgoszczy uroczystość upamiętniającą żołnierzy, na których komuniści wykonali wyroki śmierci właśnie 30 grudnia. Obecny był syn Romualda Rajsa, dr Romuald Rajs, który wygłosił krótkie przemówienie. Odczytano także ostatni, wzruszający list Mariana Olejniczaka do matki.

Historia strat wojennych bydgoskiego muzeum na kartach książki. To nie koniec poszukiwań

Historia 31 gru 10:25

Zagadkowy Pan X - archeolog odkryje tajemnice bydgoskiego skarbu

Historia 30 gru 08:14

Chodzi o Romualda Rajsa — „Burego” i Mariana Olejniczaka.

Romuald Rajs, pseudonim „Bury” (1913–1949), był żołnierzem Wojska Polskiego, Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ) i Armii Krajowej (AK), a po wojnie dowódcą oddziału Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" (WiN). Służył w 85. Pułku Strzelców Wileńskich w Nowej Wilejce przed II wojną światową. Podczas okupacji niemieckiej był żołnierzem Armii Krajowej na Wileńszczyźnie.
Po wojnie dołączył do Narodowych Sił Zbrojnych, a następnie Zrzeszenia WiN, walcząc przeciwko komunistycznej władzy w Polsce.

Został aresztowany w listopadzie 1948 roku przez Urząd Bezpieczeństwa. Skazany na karę śmierci, wyrok wykonano 30 grudnia 1949 roku w Białymstoku. Jego grobu dotąd nie odnaleziono.

Marian Olejniczak (1926–1949) był łącznikiem Okręgu Pomorskiego Armii Krajowej (AK) od 1942 roku. Pochodził z rodziny o silnych tradycjach patriotycznych; jego ojciec, Jan Olejniczak, był powstańcem wielkopolskim i żołnierzem AK.

Po zakończeniu II wojny światowej Marian kontynuował działalność niepodległościową. W 1946 roku wstąpił do antykomunistycznej grupy dywersyjnej dowodzonej przez Stanisława Kamińskiego ps. "Młot", operującej na terenie powiatów bydgoskiego i inowrocławskiego.

W kwietniu 1949 roku został ranny i aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa (UB) i Milicji Obywatelskiej (MO) podczas obławy w okolicach Złotnik Kujawskich. Przewieziono go do Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Bydgoszczy. 17 września 1949 roku Wojskowy Sąd Rejonowy w Bydgoszczy skazał go na karę śmierci, którą wykonano 30 grudnia tego samego roku w Więzieniu Karno-Śledczym w Bydgoszczy.

Szczątki Mariana Olejniczaka odnaleziono w lipcu 2021 roku na cmentarzu komunalnym przy ul. Kcyńskiej w Bydgoszczy, w tzw. bydgoskiej Łączce, gdzie potajemnie grzebano żołnierzy wyklętych. 27 września 2023 roku odbyły się uroczystości pogrzebowe, podczas których został pochowany z honorami w Kwaterze Żołnierzy Wyklętych na tym samym cmentarzu.