Bromberg znów stał się Bydgoszczą! Upamiętnia to wystawa [ZDJĘCIA]

19 stycznia 1920 ostatni niemiecki burmistrz Hugo Wolff przekazał klucze do miasta Janowi Maciaszkowi, komisarzowi rządu RP na Bydgoszcz; 20 stycznia wkroczyły wojska polskie, Jan Maciaszek zaczął urzędowanie jako I komisaryczny prezydent Bydgoszczy; 22 stycznia do miasta przyjechał dowódca frontu wielkopolskiego, gen. Józef Dowbor-Muśnicki

– przypomniała kluczowe wydarzenia sprzed 101 lat naczelnik delegatury IPN w Bydgoszczy, Edyta Cisewska.

Z okazji rocznicy powrotu Bydgoszczy do Polski przed urzędem wojewódzkim otwarto przygotowaną przez IPN wystawę „»Należy stworzyć niepodległe państwo polskie (…) z wolnym dostępem do morza«. Powrót Pomorza i Kujaw do Polski 1918–1920”.

– 1918 rok to symboliczna data odzyskania przez Polskę niepodległości. Kujawy Wschodnie znalazły się w granicach nowego państwa polskiego, natomiast Pomorze i Kujawy Zachodnie czekały aż do roku 1920, kiedy na mocy traktatu wersalskiego zostały włączone do Polski – tłumaczyła naczelnik Cisewska. Wystawa ma przybliżyć bydgoszczanom, jak przebiegało odzyskiwanie niepodległości w naszym regionie.

Za przygotowanie ekspozycji dziękował wicewojewoda Józef Ramlau. – Świętujemy 101. rocznicę dnia, w którym Bromberg stał się na powrót Bydgoszczą – mówił. I zachęcał, by poświęcić kilka minut, by z pomocą wystawy „uporządkować” sobie wiedzę o tych wydarzeniach.

– Ten dzień (20 stycznia 1920 roku – przyp. red.) jest najważniejszy. Dzień wcześniej odszedł niemiecki burmistrz, ale niemieckie wojsko zostało. Opuściło miasto dopiero rano 20 stycznia. Kilkadziesiąt minut po wycofaniu niemieckiego garnizonu wkraczają pierwsze jednostki wojska polskiego (...) Mamy wiec administrację i wojsko, a dwa dni później następuje „wielki finał” – mówił dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, prof. Mirosław Golon.

Dodał także, że dzień ten w czasach komunistycznych został zmarginalizowany, zamiast niego akcentowano, również styczniową, rocznicę „wyzwolenia” Polski przez Sowietów.

Przypomniał ważne dla niepodległości Bydgoszczy postacie: pułkowników Butlera i Przeździeckiego, Jana Maciaszka, dra Jana Biziela. – Bydgoszcz była prawie 150 lat w niewoli, a jest już 101 polska – mówił.  

Po wernisażu wystawy złożono kwiaty pod tablicą przy ul. Stary Rynek 24, upamiętniająca gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego (Stary Rynek 24). Wiązankę złożono również na cmentarzu Nowofarnym, w miejscu pochówku kpt. Wacława Denhoffa-Czarnockiego, żołnierza I Brygady Legionów Polskich, oficera Wojska Polskiego, poety i bohatera wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku.

Wystawa przed urzędem wojewódzkim będzie dostępna dwa tygodnie; to przypomnienie ekspozycji przygotowanej przed dwoma laty, z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę. Poszerzona wersja wystawy została też zamieszczona w Internecie, na stronie ipn.gov.pl/pl/edukacja-1.

Zdjęcia: Anna Kopeć