Korzystasz z 500 plus? Sprawdź co się zmienia [PORADNIK]

Program Rodzina 500 plus działa już ponad rok. Ze świadczenia, którego celem jest poprawa sytuacji życiowej rodzin i odwrócenie negatywnego trendu demograficznego korzysta w Polsce 2,6 miliona rodzin, z czego w województwie kujawsko-pomorskim ponad 144 tysiące. Wsparcie przysługuje na drugie i każde kolejne dziecko w rodzinie niezależnie od dochodu rodziców, a w przypadku niskich dochodów także na pierwsze dziecko. Kwota 500 złotych netto miesięcznie, którą otrzymują opiekunowie, podobnie jak inne świadczenia rodzinne, nie podlega egzekucji komorniczej i jest zwolniona z podatku dochodowego.

W lipcu Sejm przyjął ustawę, która wprowadza zmiany w działaniu programu. Przez ponad rok jego funkcjonowania okazało się, że istnieje potrzeba przeprowadzenia modyfikacji zapewniających uszczelnienie systemu. Dzięki przyjętym rozwiązaniom mają zostać wyeliminowane nieprawidłowości, które zdarzały się od momentu uruchomienia Rodziny 500 plus. Zmianie nie ulegną natomiast kwoty świadczeń, nie zmieni się także kryterium dochodowe konieczne do uzyskania świadczenia na pierwsze dziecko (800 złotych netto na osobę lub 1200 złotych w przypadku dziecka niepełnosprawnego).

Im szybciej, tym lepiej

Najważniejszą zmianą dla dotychczasowych beneficjentów programu jest konieczność ponownego złożenia wniosku. Jeżeli dokument nie wpłynie, świadczenie przestanie być wypłacane. Mimo że dokumenty można składać do końca października, lepiej nie zwlekać z wnioskiem, bo jedynie złożenie go w sierpniu zapewni ciągłość wypłacania świadczenia.

Dlaczego rodziny są zobligowane do ponownego wnioskowania o 500 plus? – Okresy zasiłkowe są ustawowo określone. Ten, który był teraz, obejmował ponad rok, bo aż od początku działania programu. Jeżeli chodzi o świadczenie wychowawcze, kolejny okres zasiłkowy trwa od października do 30 września przyszłego roku i z tego powodu zainteresowani muszą złożyć nowe wnioski – tłumaczy Dorota Hass, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Urzędu Wojewódzkiego.

Ci, którzy złożą wniosek do końca sierpnia, otrzymają środki za październik do 31 dnia tego miesiąca. Jeżeli wniosek zostanie złożony we wrześniu, wypłata świadczenia za październik i listopad nastąpi do 30 listopada. W październiku – wypłata za październik, listopad i grudzień nastąpi do końca roku. Wnioskować o środki można w każdym momencie trwania programu, jednak w przypadku, gdy nastąpi to później niż w październiku tego roku, prawo do świadczenia zostanie ustalone od miesiąca złożenia wniosku, a za wcześniejsze miesiące beneficjent nie otrzyma wyrównania.

System wymagał uszczelnienia

Dzięki zmianom w programie i ujednoliceniu terminów składania wniosków o świadczenia wychowawcze, świadczenia rodzinne i świadczenia z funduszu alimentacyjnego, rodziny korzystające z różnych programów pomocowych będą mogły sprawniej i łatwiej ubiegać się o przysługujące im środki. W wyniku wprowadzenia nowej ustawy, wyeliminowane mają zostać także nieprawidłowości, które pojawiały się od początku działania 500 plus, czyli nieprawdziwe deklarowanie samotnego wychowywania dziecka, zaniżanie dochodu w celu otrzymania świadczenia na pierwsze dziecko, a także pobieranie środków z programu Rodzina 500 plus przez osoby niemieszkające w Polsce.

Takim działaniom ma zapobiec kilka mechanizmów. W przypadku rodziców samotnie wychowujących dzieci, prawo do pobierania świadczenia będzie uzależnione od ustalenia na rzecz dziecka świadczenia alimentacyjnego od drugiego rodzica. – Wcześniej dziecko nie musiało mieć zasądzonych alimentów od ojca, teraz w przypadku ubiegania się o świadczenie, taki wymóg będzie. Brak obowiązkowego wyroku sądu powodował bardzo częste wykorzystywanie tej luki, osoby żyły w konkubinacie, a pobierały świadczenie. Potwierdzenie zasądzonych alimentów było potrzebne przy świadczeniach rodzinnych, natomiast nie było go przy świadczeniu wychowawczym. Teraz zostało to zrównane – mówi dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Urzędu Wojewódzkiego.

Nadużyć przy wnioskowaniu o środki z programu 500 plus dopuszczały się także osoby celowo zaniżające swoje dochody. Zdarzały się przypadki zwalniania i ponownego zatrudniania u tego samego pracodawcy, z niższym wynagrodzeniem. Teraz, jeżeli taka sytuacja nastąpi na przestrzeni trzech miesięcy, stosowanie przepisów dotyczących utraty i uzyskania dochodu zostanie wyłączone, a okres nie będzie traktowany jako utrata dochodu.

Ustawa reguluje również nieścisłości w zakresie sprawowania opieki naprzemiennej – w przypadku, gdy takie rozwiązanie będzie zasądzone, dziecko, względem którego opieka będzie sprawowane, zostanie wliczone do obu rodzin. Gdy opieka będzie dzielona po równo, rodzice otrzymają po połowie świadczenia wychowawczego.

Zmiany dotyczą także osób prowadzących działalność gospodarczą i rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym. Do wniosku o 500 plus wprowadzono obowiązek dołączenia zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego o formie opłacanego podatku i wysokości przychodu. To rozwiązanie zastępuje stosowane dotychczas oświadczenia o deklarowanych dochodach.

Z wnioskami na Wojska Polskiego

Wnioski można składać elektronicznie, listownie lub osobiście w wydziale świadczeń rodzinnych – ten nie znajduje się już przy ul. Grudziądzkiej, ale od początku sierpnia mieści się w biurowcu dawnego Zachemu przy ul. Wojska Polskiego 65. W dalszym ciągu jednak dokumenty przyjmowane są w Urzędzie Miasta przy Grudziądzkiej 9–15 w budynku „D” oraz w filii UM przy ul. Emilii Gierczak 6 (bez wstępnej weryfikacji). Szybko i bez wychodzenia z domu wniosek można wysłać drogą elektroniczną, korzystając z jednej z czterech możliwości – poprzez ministerialny Portal Informacyjno-Usługowy Emp@tia, bankowość elektroniczną, Platformę Usług Elektronicznych ZUS oraz Profil Zaufany.

Gdzie składać wnioski?

Bydgoszcz

Wydział Świadczeń Rodzinnych, ul. Wojska Polskiego 65

Urząd Miasta, ul. Grudziądzka 9–15 bud. D

filia Urzędu Miasta, ul. Emilii Gierczak 6

Białe Błota
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Sekcja Świadczeń Społecznych, ul Betonowa 1A, pok. 3; ul. Betonowa 1, pok. 1

Dąbrowa Chełmińska
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. Bydgoska 21

Dobrcz
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. Długa 54

Koronowo
Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. Pomianowskiego 1

Nowa Wieś Wielka
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. Ogrodowa 2A

Osielsko
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. Centralna 6A

Sicienko
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. Mrotecka 9

Solec Kujawski
Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. 29 Listopada 12