Mieszkańcy ul. Jasnej: Zostaliśmy potraktowani przez ratusz jak śmieci

Mieszkańcy na własny koszt przeprowadzają wymianę okien, drzwi wejściowych czy instalacji elektrycznej. – Jakieś 4 lata temu do lokatorów dotarła pierwsza wiadomość o planowanym remoncie. Wszyscy się bardzo ucieszyli. Mieliśmy zostać przyłączeni do instalacji CO – opowiada mieszkaniec budynku przy ul. Jasnej.

fot. Anna Kopeć

 – Po jakimś czasie na zasadzie podawanej z ust do ust plotki dotarła do nas wiadomość, że plan remontów został rozszerzony i konieczna będzie wyprowadzka na okres remontu. Nikt jednak nie zwrócił się do nas z oficjalnym pismem, nikt nie przeprowadził żadnej rozmowy. 

Od tamtej pory sprawa remontu była cały czas odsuwana w czasie. Jesienią 2017 roku mieszkańcy dostali informację, że prace zostaną przeprowadzone w 2018 roku. Niedługo po wysłaniu pisma miały odbyć się rozmowy dotyczące przeprowadzek. Wśród mieszkańców jest wiele starszych osób, dla których już sam fakt wyprowadzki był wyzwaniem, ale pogodziły się z tym i czekały. Jednak nikt do mieszkańców ponownie się nie odezwał. 

„Czy pracownicy ratusza nie zdają sobie sprawy, że ich decyzje dotyczą żywych ludzi, mających prawo do własnego życia i własnych planów? Nie żyjemy w pańszczyźnianych czworakach, gdzie ekonom decydował o losie poddanych” – bulwersują się mieszkańcy w oficjalnym piśmie, które skierowali do Urzędu Miasta. 

W oczekiwaniu na remont 

Modernizacja budynków przy ul. Jasnej miała być finansowana z programu KAWKA II. Bydgoszcz bierze w nim udział od 2014 roku. Celem programu jest zmniejszenie zanieczyszczeń powietrza poprzez likwidację pieców węglowych i przyłączenie budynków do miejskiej sieci cieplnej. 

Jak dowiedzieliśmy się w ADM, w latach 2015–2016 opracowano dokumentację projektowo-kosztorysową dla budynków przy: Jasnej 9, Jasnej 12, Jasnej 17, Jasnej 18, Jasnej 14, Jasnej 21, Jasnej 28, Jasnej 24, Jasnej 26, Wrocławskiej 9,Wrocławskiej 11, Bielickiej 6, Ugory 18, Obrońców Bydgoszczy 1. W 2017 roku przeprowadzono termomodernizację w 10 budynkach. Kolejne zaplanowano na 2018 rok. 

Jednak minęła połowa roku, a lokatorzy nadal pozostawali bez odpowiedzi, kiedy zacznie się remont. – Nikt z administracji nie poczuł się w obowiązku zawiadomić mieszkańców o tym, co się dzieje. Zostaliśmy potraktowani prze ratusz jak śmieci – oburzył się mieszkaniec budynku.

Sprawą zainteresował się wiceprzewodniczący Rady Miasta Jan Szopiński. Skierował do ratusza interpelację, aby wyjaśnić, jak przebiega realizacja programu KAWKA II w domach przy ul. Jasnej. „Ludzie są wściekli, wydzwaniają i piszą do ADM, a tam nie uzyskują odpowiedzi. Przyjęli do wiadomości, że będzie remont, więc odłożyli bieżące prace w lokalach, przyjęli do wiadomości, że będą musieli się wyprowadzić i tak czekają na wyprowadzkę już drugi rok, nie wiedzą czy kupować opał, czy naprawiać stolarkę okienną, czy remontować mieszkania” – napisał w interpelacji. 

Po miesiącu otrzymał odpowiedź od zastępcy prezydenta Marii Wasiak. Jak się okazuje, nastąpiła zmiana planów i to nie tylko w sprawie terminu rozpoczęcia remontu. „Finansowanie remontów budynków przy ul. Jasnej ze środków programu KAWKA II było rozważane jako jedna z opcji pozyskania częściowego dofinansowania kosztów tego zadania. Jednak po szczegółowej analizie zakresu remontów (…) okazało się, że znaczna część prac nie jest związana z dosyć wysoko zakreślonym celem programu KAWKA II, jakim jest poprawienie ekonomii energetycznej mieszkań”. 

W związku z tym miasto podjęło inną decyzję. Będzie starało się o dofinansowanie remontów ośmiu budynków (przy ul. Jasnej 21, 24, 26 i 28, przy ul. Wrocławskiej 9 i 11, przy ul. Ugory 18 oraz przy ul. Bielickiej 6) ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego w ramach Poddziałania 6.1.2. 

– Dofinansowanie z KAWKI II wynosiło 50 proc. kosztów kwalifikowanych (czyli niecałe 21 proc. wszystkich kosztów inwestycji), a z funduszy z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego można otrzymać do 85 proc. wszystkich poniesionych nakładów – pisze Magdalena Marszałek, rzecznik prasowy ADM. 

Niejasne zasady finansowania 

Jednak dla mieszkańców odpowiedź Marii Wasiak była niejasna i budziła kolejne pytanie. Przede wszystkim nadal nie wiedzieli, kiedy zacznie się zapowiadany dawno remont. „Ludzie zrezygnowali w tym roku z wyjazdów urlopowych. Zrezygnowali z planów, które chcieli zrealizować na przestrzeni tych miesięcy, czekając na wyprowadzkę” – napisali w odpowiedzi na pismo zastępcy prezydenta. 

Mieszkańców zaniepokoiła też zmiana w planach finansowania. Nie rozumieli, w jaki sposób remont budynków przy ul. Jasnej wpisuje się w zakres dofinansowanie ze środków RPO. Poddziałanie 6.1.2. obejmuje inwestycje w infrastrukturę w zakresach: 1. inwestycje związane z budową, adaptacją, modernizacją oraz wyposażeniem obiektów na potrzeby świadczenia usług opieki nad dziećmi do lat 3 (w tym żłobków, klubów dziecięcych), 2. inwestycję w infrastrukturę mieszkań socjalnych, wspomaganych i chronionych, 3. inwestycje związane z budową, adaptacją, modernizacją oraz wyposażeniem obiektów na potrzeby realizacji usług świadczonych w środowisku lokalnym (placówki wsparcia i opieki na osobami niesamodzielnymi, podmioty reintegracyjne). 

Mieszkańcy pytają, w którym obszarze mieszczą się prace zaplanowane w budynkach przy ul. Jasnej. Ta sprawa zaniepokoiła również Jana Szopińskiego, który skierował do ratusza kolejne pismo. „(...) w punktach związanych z informacją na temat pochodzenia środków na prace remontowe przysługują na modernizację oraz remont MIESZKAŃ SOCJALNYCH. Lokatorzy zamieszkujący budynek zajmują swoje lokale na podstawie umów lokatorskich” – pisze radny. Wynika z tego, że miasto, aby pozyskać środki na remont budynków zmieni kwalifikację mieszkań na socjalne, czyli przeznaczone dla osób bezdomnych lub niemogących utrzymać mieszkania samodzielnie z powodu ubóstwa. Może to oznaczać, że mieszkańcy nie będą mogli wrócić do zajmowanych lokali. 

„Czy lokale socjalne powinny być tworzone kosztem lokali lokatorskich, z których przymusowo wykwaterowywani są ludzie regularnie opłacający czynsz i to w pełnym wymiarze?” – pyta Jan Szopiński.

Na pismo radnego odpowiedziała zastępca prezydenta Anna Mackiewicz, która kandyduje na stanowisko prezydenta: „to nie urząd zmienia kwalifikację budynków po ich modernizacji – wynika to z rodzaju dofinansowania, które dostępne jest dla danego projektu”. 

Potrzeby miasta pilniejsze 

Jednak pojawia się pytanie, dlaczego urzędnicy starają się o fundusze na remont budynków z programu na infrastrukturę społeczną, skoro to nie są lokale socjalne, zatem nie spełniają wymogów konkursu. Wątpliwości „rozwiał” na ostatniej sesji Rady Miasta (26 września) prezydent Rafał Bruski.

– Warunki pierwotnie były takie, że mieliśmy wydać 8 milionów swoich i odzyskać milion czy tam półtora. Bardzo niekorzystne w relacji środków zewnętrznych do własnych. Dlatego przeszliśmy na inny projekt, relacja środków jest zdecydowanie korzystniejsza – mówił Rafał Bruski. – To jest projekt związany z powstaniem mieszkań socjalnych, bo tak naprawdę tych mieszkań najbardziej w mieście brakuje. Mamy 20 razy dłuższą kolejkę niż do mieszkań komunalnych. Tutaj są zdecydowanie nasze potrzeby pilniejsze niż w innych obszarach. 

Status mieszkań prezydent potwierdza też w dokumencie z 30 września, który przesłał do Zbigniewa Sobocińskiego, wiceprzewodniczącego Rady Miasta, w odpowiedzi na pismo z 29 marca. Rafał Bruski przekazał prezentację na temat kierunków działań w zakresie zmiany sposobu ogrzewania lokali ADM, w których wykorzystywane są nieekologiczne źródła. Znajduje się tam informacja: „W IV kwartale 2018 r. planowane jest złożenie wniosków na […] remont […] 8 budynków [ul. Jasna 21, 24, 26, 28 (…)] przeznaczonych na mieszkania socjalne”. 

fot. Anna Kopeć

Zdecydowali za mieszkańców

 Jan Szopiński zapytał, czy jeśli miasto dostanie tę dotację, mieszkańcy będą musieli opuścić budynki.

 – Pan może rozmawia z ludźmi, którzy są bardzo zainteresowani tym, żeby wrócić, ale większość nie planuje, więc jest im wszystko jedno, czy te mieszkania będą w przyszłości socjalne, czy nie – odpowiedziała na sesji Rady Miasta Anna Mackiewicz. – Wiem doskonale, jak to było w pierwszej turze. Wróciły pojedyncze rodziny. Część lokatorów chce skorzystać z okazji, że dostaną mieszkania zamienne i traktować jej jako mieszkania właściwe. 

Mieszkańcy wspominają spotkanie z kandydatką na prezydenta wiosną 2017 roku. Mackiewicz obiecała im, że po zakończeniu prac remontowych wszyscy lokatorzy będą mieli prawo powrotu do zajmowanych lokali. – W kamienicy przy ul. Jasnej moja rodzina zamieszkuje od około 140 lat. Tak daleko przynajmniej sięgają wspomnienia i przekazy wciąż żyjących, najstarszych mieszkańców. Do dziś potrafię wymienić prawie wszystkie nazwiska mieszkających tu lokatorów, chociaż urodziłem się jakieś 90 lat później – mówi mieszkaniec budynku przy ul. Jasnej. – Dlaczego pani Mackiewicz traktuje nas w sposób przedmiotowy, decydując za naszymi plecami o naszym losie? Dlaczego nikt nas nie zapytał, czy chcemy wykupić zajmowane lokale? Dlaczego absolutnie nie liczy się z naszymi planami, z przyzwyczajeniami? To jest okrutne i bezduszne. 

Przetrwali wojnę, kto ich wygna?

 Na sesji Rady Miasta Mackiewicz wspomniała również, że „w przyszłym roku będziemy już w innej sytuacji prawnej”. Od 21 kwietnia znika pojęcie „lokalu socjalnego”, będzie „lokal mieszkalny”, a jedyne, co będzie odróżniać lokatorów, to płacony czynsz najmu – pełny lub socjalny. 

Zapytaliśmy o to również ADM. – W związku z wchodzącą w przyszłym roku zmianą przepisów aktualnie nie jesteśmy jeszcze w stanie jednoznacznie określić charakteru najmu w budynkach po modernizacji – napisała Marszałek. – Mieszkańców pragniemy jednak uspokoić, jeżeli inwestycja wejdzie w fazę realizacji, wszyscy uprawnieni otrzymają lokale zamienne o nie gorszym standardzie od obecnie zajmowanych. 

Mieszkańcy dopiero niedawno otrzymali od ADM pismo informujące, że termin planowanej modernizacji budynków został przesunięty i proszeni są o zaopatrzenie się w opał na sezon grzewczy 2018/2019. Jednak w tym piśmie brak konkretnych terminów oraz informacji, że status prawny mieszkań ulegnie zmianie. 

W ADM uzyskaliśmy informację, że termin składania wniosków o dofinansowanie upływa w październiku, natomiast weryfikacja potrwa do lutego 2019 roku. Zatem rozpoczęcie prac jest możliwe nie wcześniej niż w drugiej połowie przyszłego roku. 

– Mieszkańcy żartują, że przetrwali wojnę i Hitlera, przetrwali komunizm i Stalina, przetrwali stan wojenny i Jaruzelskiego, przetrwali okres przekształceń. Z domów wygnała ich lewicowa prezydent miasta z ramienia SLD – podsumowuje mieszkaniec budynku przy ul. Jasnej.

Joanna Gwizdała