Wydarzenia 28 lis 2021 | materiał partnera
Modlitwą i marszem upamiętnili „Burego” [ZDJĘCIA]

fot. Anna Kopeć

W 108. rocznicę urodzin kapitana Rajsa „Burego” Bydgoscy Patrioci oraz Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej-Koło Pomorskie zorganizowali uroczystości poświęcone jego pamięci.

W sobotę (27 listopada) w 108. rocznicę urodzin Kapitana Romualda Adama Rajsa „Burego” środowiska patriotyczne uczestniczyły w Marszu Pamięci. Wydarzenie poprzedzone zostało prelekcją w kościele pw. św. Andrzeja Boboli przy placu Kościeleckich, którą wygłosiła Hanna Kumos, strażnik pamięci Kapitana Burego. Po prelekcji odprawiona została Msza święta w której uczestniczył syn Kapitana, również Romuald Rajs.

Po Eucharystii spod kościoła wyruszył  III Marsz „Burego”, który przeszedł głównymi ulicami Bydgoszczy do skweru Leszka Białego przy ul. Markwarta, gdzie złożono kwiaty. Uroczystości zakończyły się wspólnym odśpiewaniem hymnu narodowego. 

fot. Anna Kopeć

***

Romuald Rajs (ur. 30 listopada 1913 w Jabłonce, zm. 30 grudnia 1949 w Białymstoku) był  żołnierzem ZWZ-AK, dowódcą 1 kompanii szturmowej 3 Wileńskiej Brygady AK (1944), dowódcą 2 szwadronu 5 Wileńskiej Brygady AK (1945), dowódcą 3 Brygady Wileńskiej NZW i szefem PAS w KO NZW Białystok (1945-1946).

W 1948 r. został aresztowany przez komunistyczne służby bezpieczeństwa, skazano go na karę śmierci. Wyrok wykonano 30 grudnia 1949 w Białymstoku. 

Do dziś kpt. „Bury” pozostaje postacią kontrowersyjną, ze względu na pacyfikację wsi zamieszkałych przez ludność białoruską na Podlasiu - w wyniku tych działań zginęło kilkudziesięciu cywilów.

15 września 1995 roku Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego unieważnił jednak wydany na Romualda Rajsa wyrok śmierci, uzasadniając, że „walczył o niepodległy byt państwa polskiego”, a wydając rozkazy działał w „stanie wyższej konieczności, zmuszającym do podejmowania działań nie zawsze jednoznacznych etycznie”.

Miejsce pochówku Romualda Rajsa do dzisiaj nie jest znane.