Szykują się duże inwestycje wodne, czyli program Stop suszy!

Polska ma jedne z najmniejszych zasobów wody w Unii Europejskiej. Ten niekorzystny stan pogłębiają coraz częściej pojawiające się u nas susze. Opracowywany przez Wody Polskie projekt Stop suszy! właśnie wkracza w nową fazę - sporządzenia katalogu kluczowych działań. Magazynowanie wody i niedopuszczenie do zbyt szybkiego jej odpływu do Morza Bałtyckiego, to tylko część tego, co niezbędne w zmaganiach z suszą. Podczas wtorkowej (18 czerwca) konferencji w Bydgoszczy dyskutowało o tym ponad 170 ekspertów zajmujących się gospodarką wodną. 

fot. Anna Kopeć

- Miejsce naszego spotkania nie zostało wybrane przypadkowo. Bydgoszcz jest stolicą regionu, który należy do najuboższych w wodę w naszym kraju. Inwestycje w infrastrukturę wodną, które planujemy w woj. kujawsko-pomorskim na pewno przyczynią się do poprawy tego stanu rzeczy. Będą temu towarzyszyły także inne działania o bardzo zróżnicowanym charakterze. Mamy świadomość, że zdecydowane działania są niezbędne - powiedział Przemysław Daca, prezes Wód Polskich.

fot. Anna Kopeć

- Ten program łączy wielokierunkowo wszelkiego rodzaju działania w zakresie wzrostu retencji. Celem jest zwiększenie o ponad dwa razy możliwości retencyjnych w Polsce. Obecnie ten poziom jest w granicach 6,5 proc wszystkich wód spływowych. Chcemy go podnieść do 15 proc. Co i tak będzie nas klasyfikowało na jednym z ostatnich miejsc w Unii Europejskich - powiedział w Bydgoszczy Marek Gróbarczyk, minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej. - To jest  jedyny sposób, aby gospodarka mogła rozwijać się w sposób niepohamowany. Tu chodzi o zaopatrzenie ludności w wodę, ale również przemysł i przede wszystkim rolnictwo. To co się zacznie dzisiaj, ma mieć swój finał w 2027, tak aby te inwestycje były oddane do eksploatacji.

Środki przeznaczone na program, to 14 miliardów złotych na 94 inwestycje, w tym 30 dużych zbiorników. Minister podkreślił, że jest to pierwszy program, który kompleksowo łączy wszystkie elementy w zakresie retencji, czyli sztuczną, naturalną, dużą, małą oraz mikroretencję, a także meliorację i obszar żeglugowy. Przyznał też, że docelowo powinniśmy móc zatrzymywać 30 proc. wód spływowych.

Do planowanych lub realizowanych w woj. kujawsko-pomorskim inwestycji należą m.in.: przebudowa obiektów Bydgoskiego Węzła Wodnego, budowa zbiorników retencyjnych na rzece Bętlewiance, czy też zwiększenie zdolności retencyjnych Kanału Głównego Miejskiej Niziny Chełmińskiej, także budowa drugiego stopnia na Wiśle.

Katalog działań, będący podmiotem bydgoskiej konferencji to rezultat m.in. ankietyzacji przeprowadzonej wśród ponad 3,5 tys interesariuszy. - Po analizie jej wyników oraz kwerendzie wielu dokumentów strategicznych, programów i planów sporządziliśmy listę ponad 30 działań, które można podzielić na działania techniczne i nietechniczne i pogrupować w cztery bloki: edukacyjne i formalno-prawne, wytyczne i dobre praktyki, zarządzanie, restrykcje i monitoring oraz kształtowanie zasobów wodnych - wyjaśnia Rafał Jakimiak, specjalista z Wydziału Planowania Ochrony Przeciwpowodziowej i Suszy PGW WP, kierownik projektu Stop suszy!

Wśród tych działań można wymienić: budowę małych i dużych zbiorników wodnych, zwiększenie retencji miejskiej i retencji naturalnej na obszarach leśnych, opracowanie dla rolników zbioru dobrych praktyk służących racjonalizacji zużycia wody. - To bardzo ambitne zamierzenia, ale problem tego wymaga. W walce z suszą konieczne są działania podejmowane przez instytucje państwowe, samorządowe, użytkowników wód i organizacje pozarządowe. Niezbędne jest również zaangażowanie społeczeństwa. Dlatego w połowie sierpnia ruszamy z półrocznymi konsultacjami społecznymi planu przeciwdziałania skutkom suszy, w efekcie których lista tego, co trzeba zrobić będzie uzupełniona. Wszystkich, których ta tematyka interesuje, zapraszamy do 15 miast w Polsce - dodaje Rafał Jakimiak. Szczegółowe informacje o tych konsultacjach będą dostępne na stronie: www.stopsuszy.pl

Rolą planu przeciwdziałania skutkom suszy jest wskazanie działań, które ograniczą negatywny wpływ tego zjawiska na społeczeństwo, środowisko i gospodarkę. Do przygotowania PPSS Wody Polskie są zobowiązane przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne. Polem do prezentacji projektu planu są ogólnopolskie konferencje oraz konsultacje społeczne, które rozpoczną się 15 sierpnia 2019 r. i potrwają do 15 lutego 2020 roku. Prace nad planem, finansowane z funduszy europejskich (POIŚ 2014-2020), zostaną sfinalizowane do końca 2020 r. Plan zostanie przyjęty w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej.