Bydgoskie talenty na jednej scenie – wieczór pełen poezji i sztuki

Wieczór poezji w Bydgoszczy z Markiem Kazimierzem Siwcem i Maciejem Krzyżanem

Niezwykłe spotkanie przyciągnie miłośników literatury do serca Bydgoszczy. Marek Kazimierz Siwiec, dobrze znany poeta i filozof, przedstawi swoje prace zatytułowane „Ludzie stuprocentowi”. Siwiec, o którym Krzysztof Derdowski mówi, że to poeta fundamentalnych pytań, zabiera odbiorców do głębokiego świata refleksji nad bardzo istotnymi kwestiami naszego życia, stawiając pytania o sens istnienia i człowieczeństwo.

Ten wyrafinowany klimat podtrzyma Maciej Krzyżan, ukazując swoje dzieło „Wiersze użyte i inne”. Poezja Krzyżana, jak pisze Krzysztof Lisowski, zajmuje się tematyką moralną, dotykając życia codziennego, z wyróżniającą się precyzją i subtelnością.

Obok najbliżej – wystawa sztuki

Galernicy zapraszają również na wystawę sztuki zatytułowaną „Obok najbliżej”, gdzie pojawią się dzieła z kolekcji Galerii Autorskiej. Udział biorą m.in. Andrzej Budziak, którego prace są częścią Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy, oraz Waldemar Byrger, zasłużony pedagog bydgoskiego PLSP i artysta grafik.

To spotkanie sztuki i literatury stanowi doskonałą okazję, by w jednym miejscu doświadczyć bogactwa działalności artystycznej regionu. Dzieła artystów takich jak Kazimierz Drejas czy Mieczysław Franaszek przypominają o bogatej tradycji artystycznej i kulturalnej, którą Bydgoszcz chlubi się od lat.

Kim są?

Marek Kazimierz Siwiec, ur. w 1950 r. w Kętrzynie, poeta, filozof, profesor Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Miastem jego młodości był Olsztyn. W stanie wojennym działał w podziemnej „Solidarności”. W latach 1987–1988 przebywał w Londynie, gdzie pracował na budowie. Autor książek poetyckich i filozoficznych oraz kilkudziesięciu rozpraw i szkiców, z estetyki i krytyki artystycznej, m.in. o twórczym źródle. Wiele jego utworów ukazało się w pismach literackich, m. in. „Poezji”, „Nowym Wyrazie”, „Kwartalniku Artystycznym”, „Okolicy poetów – Kwartalniku”, „Frazie”, „Toposie”, „Twórczości”. Autor rozpraw i szkiców z estetyki m. in. o współczesnych poetach, Zbigniewie Herbercie, Czesławie Miłoszu, Stanisławie Grochowiaku, Kazimierzu Świegockim, Kazimierzu Hoffmanie. Pełnił funkcję przewodniczącego Oddziału Bydgoskiego Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Wchodził w skład Rady Redakcyjnej pisma Filo-Sofija. Krzysztof Derdowski poświęcił jego twórczości książkę pt. Kto w wielkiej gonitwie życia… Rzecz o poezji Marka Kazimierza Siwca (2015). Otrzymał Nagrodę imienia Ryszarda Bruno–Milczewskiego za rok 2015 w Dziale Poezji. Jest laureatem nagrody Strzała Łuczniczki za najlepszą bydgoską książkę roku – poezja (2019). Książki poetyckie: Odwrócone lustro (1979), Twój świt ucieka nad ranem (1984), Kostka (1990), Żyłka (2011), Kto (2013), Blask (2018), Przebłysk, wiersze londyńskie(2019), Okno pogody (2020), Przyjaźń (2021). Książki filozoficzne: Od Platona do Beardsleya. Drogi estetycznej metakrytyki (2005), Los, zło, tajemnica. Ku twórczym źródłom poezji Aleksandra Wata i Czesława Miłosza (2005). Współredagował książki o myśli Jana Pawła II, Rozumieć cierpienie?... (2010) oraz o poezji Kazimierza Hoffmana Poznawanie Kazimierza Hoffmana... (2011). Redagował i współredagował pięć monograficznych tomów „Filo-Sofiji” o twórczym źródle.

Marek Kazimierz Siwiec

Ludzie stuprocentowi

Ludzie

piwni – kilka może nieco więcej procent

nasyconych bursztynem słońca

winni – kilkanaście procent

białych słomkowych różowych spienionych czerwonych

nalewkowi – niechby i kilkadziesiąt

finezyjnych wiśniowych śliwkowych orzechowych

hyćkowych na kwiatach czarnego bzu

na owocach nie do policzenia

wódczani – tu procent jasny dobrze określony 40

spirytusowi – dobijają do setki

wspaniałym haustem na pełnych

powietrza płucach

poeta wysmakowuje z niesmaków

złości zapiekłej goryczy

te wszystkie barwy zapachy smaczki

bo człowiek winien być stuprocentowy w swoim

dążeniu i odkrywaniu głębi

w której się skrywa

a nie w procentach racji czy prawdziwości przekonań

prawo – lewo – tęczowo skrętnych …

* * *

Światło, w końcu, otwiera Jej po-wieki na życie w wieczności. Czy takie życie w ogóle istnieje? Ta myśl, głębokie pragnienie o sile żarliwej modlitwy, aby w Jej martwym ciele otworzyły się powieki, jest w istocie prośbą o ożywienie. Zmartwychwstanie. Zupełnie tak, jakbyśmy słyszeli słowa: „Niech to wydarzy się teraz, a nie kiedyś, na końcu czasu – jak obiecuje Biblia”.

Hanna Strychalska

* * *

Udało się poecie stworzyć cały niezwykle frapujący świat poetycki, który imponuje rozległością i głębią motywów. I jest to świat kompletny, pozwalający czytelnikowi poruszać się pośród fundamentalnych dla naszego życia pytań. Siwiec pyta śmiało o sens życia, o śmierć, o wspólnotę ludzkiego losu. Jest on przede wszystkim poetą owych pytań i przeklętych problemów człowieczeństwa.

Krzysztof Derdowski

* * *

W poezji Marka Kazimierza Siwca nie ma namiętności, gorączki uczuć, ich gwałtownej erupcji. Jest „szkiełko i oko”, chłód, który ma przewagę nad romantycznym szaleństwem. To rozum odczytuje sensy, a nie wyobraźnia. To poezja zimnej analizy uczuć.

Piotr Cielesz

Maciej Krzyżan – poeta, archiwista w Archiwum Programowym TVP w Poznaniu.

Urodził się w Namysłowie, z którego wyjechał wraz z rodzicami do Kłecka, gdzie spędził najszczęśliwsze lata dzieciństwa. Od 1978 mieszka w Gnieźnie. Jest absolwentem filologii polskiej UMA. Wiersze drukował m. in.: w „Czasie Kultury”. „Toposie”, „Wyspie” i „Akcencie”, a ostatnio także na stronie recogito.eu; swoje nowe teksty od pewnego czasu dość regularnie publikuje na łamach sopockiego „Toposu”. Zajmuje się także omawianiem nowo publikowanych tomików poetyckich. Należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Opublikował siedem zbiorów wierszy – „Okruchy”. Prymasowskie Wydawnictwo Gaudentinum, Gniezno 2008, „Tymczasem wracam do swoich”. Wydawnictwo Literackie i Naukowe Radwan, Tolkmicko 2011, „In tempus praesens”. Biblioteka Poezji Współczesnej. Zeszyty Poetyckie, Gniezno 2013, „Rekolekcje, czyli zapiski z trzeciego piętra”. Biblioteka Toposu, Sopot 2013, „Poezja (nie)hermetyczna i podobne rytmy, czyli idąc dalej”. Galeria Autorska Jana Kaji i Jacka Solińskiego, Bydgoszcz 2015, „Tęsknota. Wybór wierszy” Galeria Autorska Jana Kaji i Jacka Solińskiego, Bydgoszcz 2017 oraz „Duszyczka”. Biblioteka Toposu, Sopot 2019. Recenzje jego publikacji ukazywały się m. in. w „Toposie”, „Latarni Morskiej”, „Nowych Książkach” oraz „Nowym Napisie”.

* * *

„Czytając wiersze Macieja Krzyżana mam wrażenie, jakbym oglądał malarskie dzieła mistrzów miniatury. Poeta opowiada o świecie – i o sobie – precyzyjnie, rzeczowo i zwięźle. Nie kryje wzruszenia, ale potrafi być dyskretny. Pisze o rzeczach i zjawiskach zwyczajnych, które wcale zwyczajne w jego zobaczeniu nie są. Poezja intensywna, mądra i subtelna. Silnie zakorzeniona w tym, co jest.”

Piotr Szewc

* * *

„Mnie Krzyżan kojarzył się kiedyś z dykcją i poetycką filozofią Miłosza. Teraz widzę, że poeta rozpisuje na kolejne tomy swój prywatny, bardzo osobisty „traktat moralny”. Bo o czym traktują te wiersze: o Bogu i ludzkich zaniedbaniach, o godnym, godziwym życiu, o rodzinie – powinnościach wobec rodziców i wobec własnych, dorosłych już dzieci, miejscach w przestrzeni, w których dostrzegamy siebie, nazywamy nasze uczynki po imieniu, o wyborach, podejmowanych każdego dnia, o pracy i o poezji”.

Krzysztof Lisowski

* * *

„Wiersze te wyrastają z codzienności, Krzyżan powszechne w sumie doświadczenia zapisuje w oryginalny sposób, przyjmując właściwą sobie perspektywę uważnego obserwatora, i uczestnika, wyczulonego na detal, szanującego każde słowo i dyskretnego.”

Jarosław Petrowicz

Maciej Krzyżan

lichtarz

    … imię Hektora … przetrwa

    baszty Ilionu (Z. Herbert)

strzegący stołu stary lichtarz zapowiada się

na nieśmiertelny zimny metal

obojętny przetrwa upadek troi

i przebiegłego odysa wracającego do itaki

strzegący stołu stary lichtarz trwalszy

będzie nad okaleczony język którym

próbuję wyrzucić z siebie nieudolnie

wszystkie wyświechtane słowa

Andrzej Budziak, ur. w 1953 r. w Bydgoszczy, zm. 10 VI 1981 w Gdańsku. Ukończył PLSP w Bydgoszczy. W latach 1975-1980 studiował w Państwowej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu na Wydziale Malarstwa. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Z. Karpińskiego. W roku akademickim 1980/81 pracował jako asystent w Zakładzie Malarstwa na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Uprawiał malarstwo, grafikę i rysunek. Uczestniczył w kilku wystawach zbiorowych. Pierwsza wystawa indywidualna odbyła się trzy miesiące po jego śmierci. W kolejnych latach przyjaciele artysty zorganizowali jeszcze kilka jego wystaw indywidualnych. Jego spuścizna artystyczna znajduje się w Muzeum Okręgowym w Bydgoszczy.

Waldemar Byrger, ur.23 marca 1943 w Bydgoszczy, zm. 21 X 2001. Studiował w Bydgoszczy w ASP w Krakowie. W 1969 roku uzyskał dyplom w pracowni prof. Wacława Taranczewskiego. Zajmował się malarstwem i grafiką użytkową W Latach 70 XX wieku uczył malarstwa i rysunku w Państwowym Liceum sztuk Plastycznych w Bydgoszczy. Autor 10 wystaw indywidualnych i uczestnik kilkunastu ekspozycji zbiorowych. Jego prace znajdują się w zbiorach muzealnych w Szczecinie, Olsztynie, Toruniu, Grudziądzu, Bydgoszczy.

Kazimierz Drejas, ur. w 1937 w Bydgoszczy. Studiował w latach 1957 – 1961 na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu i ASP w Krakowie, w pracowniach prof. Jerzego Fedkowicza, prof. Emila Krchy i prof. Wacława Taranczewskiego. Członek ZPAP od 1965. Miał 36 wystaw indywidualnych. Brał udział w 91 wystawach plastyki bydgoskiej i w 84 wystawach ogólnopolskich i międzynarodowych, w tym w 14 Festiwalach Polskiego Malarstwa Współczesnego w Szczecinie. Uczestniczył w 24 wystawach zagranicznych m.in. w wystawie 50 współczesnych malarzy polskich w Paryżu w 1975, w wystawie Polnische Kunstler Heute w Landau w 1983, w wystawie Realizm-Metafora-Geometria w Wiedniu w 1987. W 2005 roku nakładem Galerii Autorskiej J.Kaji i J.Solińskiego został wydany jego album monograficzny pt. „Dwoistość i jedność”. W grudniu 2018 r. zdobył II nagrodę na V Międzynarodowym Biennale Obrazu „Quadro-Art” Łódź 2018.

Mieczysław Franaszek, ur.1944 r. w Krakowie zm. 2019 r. w Bydgoszczy. Aktor, teatralny i filmowy, podróżnik i fotograf. Absolwent Wydziału Aktorskiego PWST Kraków, 1968. Debiut – 1966 w Teatrze „STU”. Teatry: Nowa Huta, Kraków, Sosnowiec, Opole, Koszalin, Szczecin, Poznań, Bydgoszcz. W 1986 zagrał główną rolę w filmie „Bohater roku” F. Falka. Brał udział w krajowych i międzynarodowych festiwalach teatralnych, na których otrzymywał nagrody aktorskie, m.in. w Erlangen (Niemcy), Zagrzebiu (Jugosławia), Szczecinie, Krakowie. W 2013 roku otrzymał Medal za Twórczy Wkład w Kulturę Chrześcijańską, w 2018 r. Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Zajmował się fotografią reportażową dokumentując swoje podróże: Europa, Afryka (Egipt, Maroko, Tunezja), Azja (Chiny, Indie, Iran, Izrael, Jemen, Jordania, Liban, Nepal, Syria, Turcja, Uzbekistan) i Ameryka Południowa(Boliwia, Peru). Prezentował swoje fotografie na wystawach indywidualnych w Bydgoszczy, Warszawie, Toruniu, Sopocie i Krakowie.

Kazimierz Jułga ur. w 1935 r. we wsi Rybowo w Wielkopolsce, zm. w 2002 r. w Bydgoszczy. W 1955 r. ukończył Liceum Technik Plastycznych w Bydgoszczy. W latach 1955-1960 studiował na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, uzyskując dyplom z zakresu malarstwa w pracowni Stanisława Borysowskiego. W 1961 r. rozpoczął pracę w Biurze Wystaw Artystycznych w Bydgoszczy, gdzie od 1973 r. do 2002 r. był dyrektorem. Zajmował się malarstwem, twórczością poetycką, krytyką plastyczną, fotografią artystyczną i fotografią dokumentalną. Od 1960 r. należał do ZPAP aż do chwili jego rozwiązania w 1983 r. Należał również do ZLP do jego rozwiązania w 1983 r. Od 1989 r. należał do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Jest autorem kilkunastu wystaw indywidualnych malarstwa i kilkunastu wystaw fotografiki. Uczestniczył w wielu wystawach zbiorowych. Swoje wiersze drukował w prasie lokalnej i ogólnopolskiej. Wydał tomy wierszy: Krawędź (1961), Szum Słońca (1972), W smudze Wisły (1988), Godziny (1991), Tędy chodzą chmury (wybór, 2002). Za swoją działalność społeczną i artystyczną otrzymał wiele nagród i wyróżnień. Ostatnie z nich to: Medal Kazimierza Wielkiego (2002), Medal za Twórczy Wkład w Kulturę Chrześcijańską (2002).

Jan Kaja ur. w 1957 r. w Bydgoszczy. Malarz, wydawca, fotograf. Od 1979 r. wspólnie z Jackiem Solińskim prowadzi Galerię Autorską. Jest autorem kilkudziesięciu wystaw indywidualnych (Gdańsk, Sopot, Toruń, Warszawa, Łódź, Kraków, Lublin; zagranicą: Paryż, Rzym, Edynburg, Praga). Uczestniczył w wielu wystawach zbiorowych. Autor cykli malarskich: „Postacie ezoteryczne”, „Bramy”, „Droga Krzyżowa” i „Rozmowy”. Otrzymał m.in.:Nagrodę Kogi Gdańskiej (1984), Nagrodę Faktów (1988), Nagroda na Biennale Sztuki Sakralnej w Katowicach (1993), Medal za Twórczy Wkład w Kulturę Chrześcijańską (2002). Medal Prezydenta Miasta za szczególne zasługi dla Bydgoszczy (2004, 2014), Bydgoską Nagrodę Strzały Łuczniczki za wydanie Książki Roku (2005, 2007, 2009 i 2011) Nagrodę Ryszarda Milczewskiego-Bruno „Gaśnica terenowa” (2007). MEDAL 100- LECIA ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOSCI (2018), Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2019) oraz Medal Kazimierza Wielkiego (2023).

Irena Kużdowicz, ur. 24 V1917 w Niżnym Udińsku na Syberii, zm. 2 V 2000 w Bydgoszczy. Studia ukończyła na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, uzyskując dyplom z zakresu malarstwa w pracowni Tymona Niesiołowskiego w 1950. Zajmowała się malarstwem i rysunkiem. Należała do ZPAP. Brała udział we wszystkich wystawach okręgowych i okolicznościowych organizowanych przez ZPAP od 1951. Swoje prace eksponowała na 25 wystawach ogólnopolskich. Uczestniczyła w wystawach zagranicznych (NRD, Francja, ZSRR, Szwajcaria, Rumunia, Dania, Szwecja). W swoim dorobku ma 20 wystaw indywidualnych. Prace jej znajdują się w zbiorach zagranicznych w Szwajcarii, Francji, USA i Niemczech. . W 2004 roku nakładem Galerii Autorskiej J.Kaji i J. Solińskiego został wydany jej album monograficzny pt. „Pora życia”.

Zbigniew Lubaczewski, ur. 1929 w Bolechowie na Podolu, zm.1985. Ukończył studia na Wydziale Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego; w latach 1955-1972 pracował jako leśnik. Zawsze jednak jego pasją pozostawała fotografia. Zetknął się z nią w 1942, gdy – chcąc uniknąć wywozu na roboty do Niemiec – zaczął pracować jako uczeń u miejscowego fotografa. Później, po latach, podczas pracy w leśnictwie widziano go zawsze z nieodłącznym aparatem fotograficznym. Od 1962 stał się uczestnikiem życia artystycznego Bydgoszczy jako aktywny członek zarządu, a przez pewien czas prezes Bydgoskiego Towarzystwa Fotograficznego. Od 1972 fotografia przestała być dla niego tylko pasją, a stała się profesją. Został pedagogiem w PLSP w Bydgoszczy. Jego prace były prezentowane oraz nagradzane na ogólnopolskich wystawach i konkursach. Autor wielu cykli m.in.: socjologicznych pejzażowych, przyrodniczych oraz portretów bydgoskich literatów i plastyków.

Stanisław Matuszczak, ur. w 1934 r., zm. 2022 r. Malarz i grafik. W roku 1948 rozpoczął naukę w Liceum Technik Plastycznych w Bydgoszczy. Jego nauczycielami byli m. in. Jan Biedowicz, Stanisław Brzęczkowski, Zygmunt Kotlarczyk, Marian Turwid. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowni prof. Janusza Strzałeckiego, dyplom uzyskał w 1959 roku w pracowni prof. Eugeniusza Eibischa. Zajmował się sztuką użytkową, głównie z zakresu grafiki, ale najważniejszymi dziedzinami sztuki skupiającymi jego zainteresowania były rysunek i malarstwo. Uczestniczył w licznych wystawach środowiskowych, ogólnopolskich i poplenerowych. Od 1963 roku zajmuje się pracą pedagogiczną w Liceum Sztuk Plastycznych w Bydgoszczy, którego był dyrektorem w latach 1987-1991.

Bronisław Zygfryd Nowicki, ur. 1907 w Baden-Baden, zm. 1981 w Bydgoszczy. W 1920 osiedlił się w Bydgoszczy, gdzie ukończył Państwowe Gimnazjum Humanistyczne. Następnie podjął studia medyczne (1926-1928) i prawnicze (1929-1934) na Uniwersytecie Poznańskim. Uczestnik kampanii wrześniowej. W latach 1940-1945 jeniec oflagu w Woldenbergu Od 1945 członek ZPAP oraz wielu innych organizacji, m.in. Towarzystwa Miłośników Bydgoszczy, Towarzystwa Przyjaciół Sztuki w Bydgoszczy. Uhonorowany wieloma nagrodami i wyróżnieniami; w 1975 otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Uprawiał rysunek, grafikę artystyczną i użytkową, medalierstwo, a od 1972 również malarstwo. Zajmował się drzeworytem sztorcowym i wzdłużnym oraz linorytem: po 1948 powstało ich przeszło 100. Najbogatszą spuściznę artystyczną stanowią rysunki – dzieła studyjne, szkice, notatki stanowiące zapis licznych podróży w kraju i zagranicą. Autor 47 wystaw indywidualnych i uczestnik 55 wystaw ogólnopolskich i międzynarodowych oraz 16 prezentacji sztuki polskiej zagranicą. Jego prace znajdują się w wielu zbiorach krajowych i zagranicznych.

Wojciech Nadratowski, ur. 1957 w Wąbrzeźnie. Malarz i rysownik, zajmuje się także grafiką wydawniczą, ma na swoim koncie pokaźną liczbę opracowań graficznych przygotowanych do literatury pięknej i poezji (Wydawnictwa Pomorze). W latach 80. XX w. współpracował z Ilustrowanym Kurierem Polskim. Od 1979 r. związany jest z Galerią Autorską Jana Kaji i Jacka Solińskiego w Bydgoszczy. W latach 1980-1984 zajmował się działaniami konceptualnymi pod auspicjami (założonego przez siebie) Biura Strat Bezpowrotnych. Jest autorem kilkunastu indywidualnych wystaw malarstwa. Uprawia głównie pejzaż oscylujący między poetyckim realizmem, abstrakcją a surrealizmem. O swojej twórczości mówi: „Jest to próba subiektywnej rekonstrukcji i przemiany zewnętrznych wartości w kompozycję ułożoną według własnej logiki i wrażliwości”.

Jerzy Puciata, ur. w 1933 w Wilnie, zm. 2014 w Bydgoszczy. Ukończył studia na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Uprawiał malarstwo. Swoją twórczość prezentował na kilkudziesięciu wystawach indywidualnych oraz zbiorowych w kraju i zagranicą. Uczestniczył w wielu plenerach, sympozjach i konferencjach. Jego prace znajdują się w zbiorach krajowych i zagranicznych. Był stypendystą Fundacji Singera „POL-CUL” w Austrii. Za swoją twórczość otrzymał wiele medali, nagród i wyróżnień. Był działaczem społecznym i animatorem życia kulturalnego. W latach 80. jako prezes Zarządu Głównego ZPAP był członkiem Komitetu Obywatelskiego Solidarność przy Lechu Wałęsie, uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu. Za swoją działalność twórczą i społeczną został uhonorowany m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi, Złotą Odznaką ZPAP, Odznaką Zasłużony dla Województwa Bydgoskiego, Medalem Prezydenta Bydgoszczy oraz Nagrodą Artystyczną Prezydenta Bydgoszczy za Całokształt Twórczości. W latach 2002- 2014 pełnił funkcję honorowego prezesa ZPAP.

Jerzy Riegel, ur. w 1931 r. w Bydgoszczy, zm. 25 X 2019 w Bydgoszczy. Z zawodu poligraf. Od 1967 r. członek Związku Polskich Artystów Fotografików. Zajmuje się fotografią czarno-białą, a najbardziej zafascynowany jest techniką fotograficzną – izohelią. W 1987 roku uzyskał uprawnienia MKiS rzeczoznawcy dzieł sztuki współczesnej w zakresie fotografii. Zajmuje się fotografią czarno-białą, a najbardziej zafascynowany jest techniką fotograficzną – izohelią. Najczęściej podejmowanym tematem jego prac jest architektura miejska, zwłaszcza Bydgoszczy. Jego działania obejmują również fotografię portretową i pejzażową. Swoje prace prezentował w wielu publikacjach i albumach mi. w wydanych przez Galerię Autorską J.Kaji i J.Solińskiego: Bydgoszcz minionego wieku, Bydgoszcz Jerzego Riegla i poetów oraz Bydgoszcz zapomniana. Przygotował kilkadziesiąt wystaw indywidualnych i uczestniczył w licznych wystawach zbiorowych w kraju i zagranicą

Leon Romanow, ur. 1938 w Wilnie, zm. 2001 w Bydgoszczy. Ukończył w 1958 PLSP w Bydgoszczy. Studiował na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu w pracowni profesora Stanisława Borysowskiego. Dyplom z zakresu malarstwa uzyskał w 1963. Był członkiem ZPAP. W latach 70. uczestniczył w działaniach polskiej awangardy artystycznej. W 1970 utworzył wspólnie z R. Wieteckim i A. Wiśniewskim Niezależną Galerię Nieistniejącą Nie. W 1970 eksponował w Galerii 10 (Warszawa) ciszę wzbogaconą zespołem dźwięków dochodzących z zewnątrz, co było w tym czasie bezprecedensowym wydarzeniem na skalę światową. W 1971 uczestniczył w Zjeździe marzycieli (Elbląg). Po 1972 zarzucił działania konceptualne. Zajmował się malarstwem i rysunkiem. W 1981 utworzył i prowadził (do ogłoszenia stanu wojennego) galerię Linia podziału w Bydgoszczy. W latach 80. brał udział w ruchu plastyki niezależnej. Autor 30 wystaw indywidualnych i uczestnik wielu wystaw zbiorowych. W latach 80. i 90. uczestniczył w działaniach Galerii Autorskiej w Bydgoszczy, która wydała w 2003 roku jego album monograficzny „Światło i równowaga”.

Zofia Rybiańska, ur. 1925 w Brzesku nad Bugiem, zm. w 2003 w Bydgoszczy. Ukończyła Wydział Sztuk Pięknych UMK w Toruniu w pracowni prof. St. Borysowskiego i prof. T. Niesiołowskiego. Była członkiem ZPAP. W latach 1960–1981 uczyła w PLSP w Bydgoszczy malarstwa i rysunku. Autorka 10 wystaw indywidualnych oraz uczestniczka wielu plenerów i wystaw zbiorowych. Laureatka nagród m.in. MKiSz (III stopnia) za pracę pedagogiczną, Zasłużony działacz Kultury – Odznaka XXX-lecia ZPAP – Bydgoszcz, Złoty Krzyż Zasługi – Zasłużony dla woj. bydgoskiego. Prace w zbiorach muzeów w Bydgoszczy, Włocławku, Chełmnie oraz w zbiorach prywatnych.

Helena Szumańska, ur. we Francji, jest artystką francusko-polską. Studia artystyczne ukończyła na Sorbonie w Paryżu. Zaangażowana w działalność rożnych organizacji pozarządowych, prowadziła warsztaty mi.: w Bośni Hercegowinie, Jemenie i Albanii. Jednocześnie kontynuuje swoje poszukiwania malarskie, oparte na studiowaniu odległych kultur. Zainteresowania życiem teatralnym doprowadził ją również do działań artystycznych związanych z publicznością, gdzie podczas występów gest i rytm ujawniają dzieło w fazie rozwojowej. Artystka określa swoja twórczość, jako działanie opierające się na rożnych etapach kreowanych przez wewnętrzną konieczność. Rozwijanie języka plastycznego pozostaje dla niej nieustanną ewolucją. Jest autorką wielu wystaw (Francja, Niemcy, Polska, Meksyk, Shanghai World Expo 2010, gość honorowy w Jouy en Josas w 2023).

Elżbieta Wróblewska ur. w 1939 w Wilnie, zm. 8 XI 2022 w Bydgoszczy. Od 1945 roku zamieszkała w Bydgoszczy. Absolwentka bydgoskiego Liceum Plastycznego. Ukończyła PWSSP w Gdańsku, wydział malarstwa ze specjalizacją grafiki W latach 1972 - 1988 uczyła w bydgoskim Liceum Plastycznym tzw. przedmiotów artystycznych i wiedzy o sztuce. Zainteresowania sztuką i jej teorią znalazły odzwierciedlenie w wielu wykładach i uprawianej krytyce plastycznej. Swoje teksty publikowała w prasie kulturalnej. Brała udział w wystawach zbiorowych. Autorka kilkunastu wystaw indywidualnych.