Dawne instrumenty bohaterami w Ostromecku. Wykłady, a dla melomanów – koncerty

Konferencja odbywa się pod hasłem „Retrospekcja” i skupia się na „przywracaniu, odtwarzaniu, odzyskiwaniu i badanie zmian zachodzących w budowie instrumentów i praktyce wykonawczej”. Jak tłumaczą organizatorzy, „perspektywa retrospektywna wyraża tęsknotę za minionymi czasami, inspiruje do odtwarzania dawnych stylów wykonawczych, gry na zabytkowych instrumentach i ich kopiach”, co związane jest jednak często z mniejszą doskonałością techniczną.

Wykłady specjalistów potrwają do środy (18 września). Organizatorzy zapraszają nie tylko na prelekcje, ale także na wydarzenia artystyczne.

Pierwszego dnia konferencji (16 września) o 18.00 otwarta zostanie wystawa nut ze zbioru Andrzeja Dorędy, wieloletniego współpracownika Kolekcji Zabytkowych Fortepianów im. Szwalbego w Ostromecku.

Maria Gabryś-Heyke/materiały ZPP w Ostromecku

O 19.00 na historycznym fortepianie Johanna Friedricha Martego (ok. 1810-1820) zagra Maria Gabryś-Heyke. Koncert będzie jednocześnie promocją płyty „Hommage à Maria Szymanowska”. W programie utwory Marii Szymanowskiej, Michała Ogińskiego, Beethovena i Mozarta.

We wtorek natomiast (17 wrześnie, 19.00) Sonatę h-moll na skrzypce i fortepian Ottorina Respighiego zagrają Michał Szałach (skrzypce) i Justyna Jażdżyk (zabytkowy fortepian Bechstein z XIX wieku).

Michał Szałach/materiały ZPP w Ostromecku

Na drugi z koncertów będzie można z Bydgoszczy bezpłatnie dojechać autobusem - o godz. 18.00 zostanie on podstawiony przy siedzibie Miejskiego Centrum Kultury (ul. Marcinkowskiego 12-14). Zapewniony jest powrót w ten sam sposób.

Wstęp na konferencję, wystawę oraz oba koncerty jest wolny.

Poniżej informacje o artystach i szczegółowy program konferencji.

Maria Gabryś-Heyke – pianistka o szerokich zainteresowaniach muzycznych, grająca również na instrumentach historycznych (Hammerklavier, pianoforte). Jej obszerny repertuar, obejmujący różne style i konwencje wykonawcze, sięga od kompozycji XVIII wieku po dzieła współczesne; artystka ma też w swym dorobku wiele prawykonań. Występowała z recitalami oraz w koncertach kameralnych w Japonii, Korei Płd., Chinach, Stanach Zjednoczonych oraz wielu krajach Europy – również przed wybitnymi osobistościami i głowami państw, w tym przed cesarzem Japonii Akihito. Brała udział w festiwalach chopinowskich w Wiedniu i Mariańskich Łaźniach, a także w Murten Classics Festival, Mendelssohn Musikfestwoche Wengen, w słoweńskim Festiwalu Muzyki Dawnej (Maribor, Ragaška Slatina, Ptuj) oraz w festiwalu muzyki kameralnej w Kioto. Jest absolwentką Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie w klasie Teresy Manasterskiej. Swoje umiejętności pianistyczne doskonaliła również pod kierunkiem Ivana Klánský’ego w Lucernie i Jespera Christensena w Schola Cantorum Basiliensis w Szwajcarii. Wcześniej przez wiele lat pozostawała pod artystyczną opieką Anny Żurawlew – żony twórcy Konkursów Chopinowskich, która podarowała nastoletniej wówczas uczennicy fortepian prof. Jerzego Żurawlewa. Artystka ma na swym koncie znaczące sukcesy w konkursach międzynarodowych – jest laureatką pierwszych nagród w Międzynarodowym Konkursie im. Ludwiga van Beethovena w Hradcu nad Moravicí (Czechy), Edwin Fischer-Wettbewerb w Lucernie (Szwajcaria) i konkursie Chopin Golden Ring (instrumenty historyczne) w Ptuj (Słowenia). W przeszłości była wielokrotną stypendystką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Towarzystwa im. Fryderyka Chopina oraz prestiżowej Fundacji Crescendum Est-Polonia. Dokonała nagrań dla Polskiego Radia, Schweizer Radio DRS 2 oraz rejestracji fonograficznych: Ars Produktion, ForTune i Naxos; płyta z nagranymi po raz pierwszy utworami m.in. na skrzypce i fortepian Mariana Sawy (Naxos) – zrealizowana wspólnie ze skrzypaczką Jolantą Sosnowską – była nominowana do nagrody Fryderyk 2017. Obecnie Maria Gabryś-Heyke jest profesorem Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. Od wielu lat współpracuje z Krajowym Funduszem na rzecz Dzieci i Planetarium „Niebo Kopernika” przy Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. W Miejskiej Bibliotece Miasta Radzymin od 2017 roku prowadzi cykl koncertów „Czar dawnych fortepianów” skupiający się na promocji instrumentów historycznych z udziałem wybitnych pianistów z całego świata.

dr Justyna Jażdżyk – ukończyła Państwowy Zespół Szkół Muzycznych im. Arthura Rubinsteina w Bydgoszczy, z wyróżnieniem za osiągnięcia pianistyczne. Jest absolwentką Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach w klasie fortepianu profesora Józefa Stompla, z wynikiem bardzo dobrym z fortepianu. Na macierzystej uczelni skończyła studia podyplomowe w zakresie kameralistyki fortepianowej. W roku 2015 również na katowickiej akademii uzyskała tytuł doktora sztuk muzycznych w dyscyplinie artystycznej instrumentalistyka. Brała udział w ogólnopolskich i międzynarodowych konkursach pianistycznych, szlifowała także swoje umiejętności na Międzynarodowych Mistrzowskich Kursach Pianistycznych. Od 2003 roku pracuje jako nauczyciel fortepianu na Wydziale Edukacji Muzycznej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy oraz w Państwowym Zespole Szkół Muzycznych w Bydgoszczy. Prowadzi aktywną działalność koncertową jako solistka oraz kameralistka, występując w różnych składach instrumentalnych i na wielu scenach muzycznych takich jak: Filharmonia Pomorska im. I. J. Paderewskiego w Bydgoszczy, sala koncertowa Filharmonii im. M. Karłowicza w Szczecinie, sala koncertowa Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, aula im. Bolesława Szabelskiego Akademii Muzycznej w Katowicach, Sala Koncertowa Collegium Copernicanum w Bydgoszczy, Towarzystwo Muzyczne im. I. J. Paderewskiego w Bydgoszczy, Ośrodek Kultury im. Fryderyka Chopina w Szafarni, Sala Koncertowa Pałacu Młodzieży w Bydgoszczy, Sala Koncertowa Pałacu w Ostromecku, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu, sala widowiskowej Teatru w Grudziądzu. W jej repertuarze znajdują się utwory polskich kompozytorów współczesnych, których twórczość propaguje podczas koncertów na terenie całego kraju.

dr Michał Szałach – absolwent Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, w klasie prof. Pawła Radzińskiego (dyplom z wyróżnieniem), oraz Stażu Artystycznego w zakresie kameralistyki Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina, w klasie profesorów Mai Nosowskiej i Jana Staniendy. W 2015 roku obronił pracę doktorską i otrzymał tytuł doktora sztuk muzycznych, jednocześnie podjął pracę w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Obecnie pracuje na stanowisku adiunkta prowadząc klasę kameralistyki oraz skrzypiec (wspólnie z Vadimem Brodskim oraz Mariuszem Patyrą ). Laureat V nagrody na VII Konkursie Skrzypcowym im. S. Serwaczyńskiego w Lublinie (2008), a także I nagród (wraz z BMF Piano Trio) na Międzynarodowym Konkursie Kameralnym w Salonikach w Grecji (2010) oraz St Martin’s International Chamber Music Competition w Londynie, pod artystycznym patronatem słynnego Sir Nevilla Marrinera. Uczestnik najbardziej prestiżowych konkursów muzyki  kameralnej, takich jak 62. Międzynarodowy Konkurs ARD w Monachium (2013), 8. Międzynarodowy Konkurs Franz Schubert und die Music der Moderne w Grazu (2012). W roku 2013 ukazała się debiutancka płyta BMF Piano Trio, wydana przez CD Accord. Nagrywał też dla Polskiego Radia. Stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego („Młoda Polska” 2012r.) oraz „Dartington International Summer School” ( 2011r.). Koncertował jako solista i kameralista w Filharmonii Narodowej w Warszawie, Filharmonii Łódkiej, NFM we Wrocławiu, Dworze Artusa w Toruniu oraz w ramach znaczących festiwali, takich jak Emanacje, Eastern Waves, Musica Polonica Nova, Letnie Koncerty na Grochowskiej. Występował także w wielu krajach Europy, m.in. we Włoszech, w Niemczech, Czechach, Holandii, Austrii, Wielkiej Brytanii, Grecji, Finlandii. Jako solista koncertował z Toruńską Orkiestrą Symfoniczną oraz Inowrocławską Orkiestrą Pro Arte. Wielokrotnie prawykonywał dzieła przodujących kompozytorów polskich takich jak Hanna Kulenty, Jan Duszyński, Marcin Masecki. Od 2009 roku jest muzykiem Filharmonii Narodowej w Warszawie.

HARMOGRAM KONFERENCJI:

PONIEDZIAŁEK 16.09.2019

13.00-13.30, ROZPOCZĘCIE KONFERENCJI

Marzena Matowska, Dyrektor Miejskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy

Andrzej Gawroński, Kierownik Zespołu Pałacowo-Parkowego w Ostromecku

Prof. Beniamin Vogel, Rada naukowa Ogólnopolskiej Konferencji Instrumentologicznej

Prof. Zbigniew J. Przerembski, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego,

Rada naukowa Ogólnopolskiej Konferencji Instrumentologicznej

Joanna Gul, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego, Komitet organizacyjny Ogólnopolskiej Konferencji Instrumentologicznej

Agata Mierzejewska-Ficek, Komitet organizacyjny Ogólnopolskiej Konferencji Instrumentologicznej

13.30-14.00 - Prof. dr hab. Zbigniew J. Przerembski, Kierownik Zakładu Muzykologii Systematycznej w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego

Tendencje retrospektywne w budowie ludowych instrumentów muzycznych

14.00-14.30 - Prof. emeritus dr hab. Beniamin Vogel,

Współczesna terminologia instrumentologiczna

14.30-15.15 - Dominika Stopczańska, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Majda Strzyżewska Kancelaria Adwokacka sp. p., Jagoda Strzyżewska, Majda Strzyżewska Kancelaria Adwokacka sp. p.,

Prawna ochrona instrumentów muzycznych w Polsce

15.30-16.00 - Zuzanna Budziarek, Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi

Współczesne i dawne techniki budowy klawesynów - zestawienie i analiza fotorelacji z warsztatu aktywnego budowniczego oraz egzemplarzy muzealnych

16.00-16.30 - Dr hab. Ewa Mrowca, Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi, Katedra Klawesynu i Muzyki Dawnej

Wanda Landowska i Jej klawesyn

WTOREK 17.09.2019

9.00-9.30 - Maciej Szarafiński, Konserwator, rzeczoznawca historycznych fortepianów, fortepianmistrz,

Sposoby opowiadania historii fortepianu

9.30-10.00 Janusz Starzyk, Stroiciel fortepianów i pianin

Strój mezotoniczny i nierównomiernie temperowany w praktyce

10.00-10.30, Andrzej Włodarczyk, Technik budowy fortepianów,

Prace konserwatorskie przy fortepianie F.J.Marty, Królewiec ok. 1810-1820 r.

10.30-11.00 - Joanna Gul, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego

Nieznany fortepian z Muzeum Ziemi Bieckiej w Bieczu

11.00-11.30 - Michał Bruliński, Uniwersytet Warszawski / Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina,

Fortepian w retrospektywnym duecie polskiego oświecenia: utopijna trampolina czy melancholijny artefakt?

11.45-12.15 - Prof. emeritus dr hab. Beniamin Vogel

Działalność i dorobek naukowy prof. Jerzego Gołosa

12.15-12.45 - Dr Andrzej Prasał, Katedra Muzykologii Uniwersytetu Opolskiego

Nowy ideał organów – Orgelbewegung na ziemi kłodzkiej

14.00-14.30 - Dr Jacek Steczkowski

Kopie i fałszerstwa w lutnictwie artystycznym

14.30-15.30 - Prof. Honorata Stalmierska, Akademia Muzyczna im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu

Jan Bartoś

Atrybucja skrzypiec będących w posiadaniu Musée de la Musique Cité de la Musique - Philharmonie de Paris, jako instrumentu należącego do polskiej szkoły lutniczej XVII i XVIII w.

15.45-16.30 - Karl K. Koch (Karol Kamil Koć), Gitarzysta i konserwator dzieł sztuki, uczeń M° Lorenzo Frignaniego

Jak brzmiały instrumenty dawne? Gitara romantyczna na Półwyspie Apenińskim w XIX w. Kopia lutnicza jako sposób zachowania i upowszechnienia znajomości brzmienia

16.30-17.15 PROMOCJA SŁOWNIKA

Prof. Beniamin Vogel - Słownik lutników działających na historycznych i obecnych ziemiach polskich oraz lutników polskich działających za granicą do 1950 roku, wydanie II, Miejskie Centrum Kultury, Bydgoszcz 2019

17.15-17.45, Monika Stachowiak, Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi

Klawesyn z 1983 roku wybudowany przez Alana Gotto jako przykład kopii instrumentu flamandzkiego

ŚRODA 18.09.2019

9.00-9.30 - Prof. dr hab. Zbigniew Jerzy Przerembski, Kierownik Zakładu Muzykologii Systematycznej w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego

Z badań instrumentologicznych Alojzego Kopoczka

9.30-10.00 - Przemysław Ficek, Muzyk, Budowniczy tradycyjnych instrumentów beskidzkich

Akademia Muzyczna im. K. Szymanowskiego w Katowicach

Retrospektywne spojrzenie na problemy pożycia w świetle współczesnego budownictwa ludowych instrumentów dętych: dostrajacz małżeński

10.00-10.30 - Dr Magdalena Kwiecińska, Dział Etnograficzny Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem

Ludowe instrumenty najsłynniejszych muzykantów góralskich w zbiorach Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem. Historie obiektów i historie ludzi

10.30-11.00 - Stanisław Nogaj

Lira korbowa – instrument „dziadowski” czy nowoczesny? Innowacje w budowie, kierunki rozwoju oraz współczesne wykorzystanie

11.15-11.45 - Dr hab. Anna Gruszczyńska-Ziółkowska, prof. UW, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego

Zagadnienie horyzontu pejzażu dźwiękowego w świetle zabytków archeologicznych

11.45-12.15 - Dr inż. Ireneusz Czajka, Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń Ochrony Środowiska Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki, Akademia Górniczo-Hutnicza w

Krakowie

Poszukiwanie brzmienia przeszłości

12.15-12.45 - Katarzyna Tatoń, Uczestnik Projektu NPRH MNiSW realizowanego w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego

Zapomniane dźwięki z gliny: grzechotki archeologiczne

12.45-13.15 - Maciej Rychły, Muzyk, psycholog, współzałożyciel Kwartetu Jorgi

Instrumenty wykopaliskwe jako podstawa dla ustalania diachronii systemu muzycznego

14.00-14.45 - Dr Agnieszka Drożdżewska, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego

Anna Maja Michalska, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego

Wyobrażenia instrumentów muzycznych w XVII- i XVIII-wiecznych sztambuchach ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

14.45-15.15 - Ewa Hauptman-Fischer, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, Gabinet Zbiorów Muzycznych

Obój miłosny i inne instrumenty cystersów w Lubiążu w pierwszych dekadach XVIII wieku. Próba rekonstrukcji składu zespołu na podstawie zachowanych rękopisów muzycznych

15.15-15.45 - Maciej Kierzkowski, The Open University, Wielka Brytania

„Tromby zwane Bugla”, czyli instrumenty dęte blaszane w składach polskich orkiestr wojskowych Królestwa Polskiego Kongresowego.

16.15-16.45 - Tomasz Grochalski, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego

Propozycja systematyzacji typów konstrukcji XIX-wiecznych waltorni wentylowych

16.45-17.15 - Michał Maślak, Saksofonista

Narodziny Saksofonu i jego rozwój na przełomie XIX i XX wieku

17.15-17.45 - Dr Ziemowit Socha, Instytut Badań Edukacyjnych

Instrumenty muzyczne a internet rzeczy. Wyzwania dla socjomuzykologii.