Kontrowersje związane ze stosowaniem semaglutydu – o czym powinni wiedzieć pacjenci? [ARTYKUŁ SPONSOROWANY]

Semaglutyd zawarty w preparatach takich jak np. Ozempic zrewolucjonizował rynek leków wspierających odchudzanie. Do przyjmowania tej substancji przyznaje się wielu celebrytów, w tym również osoby, u których nie ma wskazań do ich stosowania. Kwestie związane z wykorzystywaniem semaglutydu Jedynie w celach estetycznych budzą wiele kontrowersji. Dotyczą one zarówno skutków ubocznych i ogólnego wpływu na organizm takich leków, jak i problemów z ich dostępnością oraz wysokich cen. Które z nich są najszerzej dyskutowane?

W jakim celu stosuje się analogi GLP-1?

Semaglutyd, analog glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1), zrewolucjonizował leczenie cukrzycy typu 2 i otyłości. Wykazuje działanie regulujące apetyt. Lek ten spowalnia proces opróżniania żołądka, co przyczynia się do dłuższego uczucia sytości po posiłku i w konsekwencji zmniejsza ogólne spożycie kalorii.

Lek ten oddziałuje również na obszary mózgu odpowiedzialne za kontrolę łaknienia, co prowadzi do zmniejszenia ochoty na jedzenie, zwłaszcza produktów bogatych w tłuszcz. W rezultacie stosowanie semaglutydu wiąże się ze stopniową redukcją masy ciała oraz zmniejszeniem ilości tkanki tłuszczowej. 

Wzbudził on powszechne zainteresowanie, o czym świadczy jego częste pojawianie się w różnych kontekstach medycznych, od leczenia cukrzycy po redukcję masy ciała. Bardzo głośnym przykładem takiego leku jest Ozempic: https://wylecz.to/na-odchudzanie/ozempic/, który był przedmiotem licznych dyskusji w prasie i mediach społecznościowych.

W Polsce semaglutyd jest zarejestrowany przede wszystkim do stosowania u dorosłych z niedostatecznie kontrolowaną cukrzycą typu 2 jako uzupełnienie diety i wysiłku fizycznego. Jednakże liczne doniesienia wskazują na rosnące stosowanie semaglutydu poza tymi wskazaniami, zwłaszcza w celu redukcji masy ciała u osób bez cukrzycy.

Ta rozbieżność między zarejestrowanym wskazaniem a praktyką kliniczną stanowi jedno z głównych źródeł kontrowersji. Skuteczność semaglutydu w obniżaniu masy ciała, potwierdzona w wielu badaniach, sprawia, że jest on atrakcyjną opcją dla osób pragnących schudnąć, nawet jeśli nie chorują na cukrzycę. 

Należy pamiętać, że semaglutyd, jak każdy inny lek, może być stosowany po konsultacji z lekarzem, zgodnie ze wszystkimi zaleceniami. Nabywanie takich preparatów w inny sposób, również poza oficjalną dystrybucją, może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.

Czy leki zawierające semaglutyd są skuteczne?

Skuteczność semaglutydu w leczeniu cukrzycy typu 2 jest dobrze udokumentowana. Doniesienia wskazują na znaczące obniżenie poziomu hemoglobiny likowanej (HbA1c) i poprawę kontroli glikemii. Co więcej, liczne badania, w tym te z udziałem osób bez cukrzycy, konsekwentnie wykazują znaczną redukcję masy ciała przy stosowaniu semaglutydu. Ta wysoka skuteczność w redukcji masy ciała, jest głównym argumentem przemawiającym za stosowaniem semaglutydu poza wskazaniami. 

Pojawiają się również dowody na korzystne działanie semaglutydu wykraczające poza leczenie cukrzycy i otyłości. Badania sugerują jego potencjał w redukcji ryzyka sercowo-naczyniowego i poprawie funkcji nerek oraz w leczeniu niealkoholowego stłuszczeniowego zapalenia wątroby (MASH). Te rozszerzające się perspektywy terapeutyczne wymagają dalszej oceny w kontekście polskiej praktyki medycznej i ewentualnych modyfikacji wytycznych dotyczących stosowania semaglutydu. 

Jakie efekty uboczne może mieć przyjmowanie semaglutydu?

Najczęściej zgłaszane działania niepożądane semaglutydu to problemy ze strony przewodu pokarmowego, takie jak nudności, biegunka, wymioty i zaparcia. Zazwyczaj są one łagodne i przemijające. Niemniej jednak odnotowano również rzadsze, ale poważniejsze działania niepożądane, takie jak zapalenie trzustki i kamica żółciowa. Długoterminowe skutki stosowania semaglutydu obejmują ryzyko ponownego przyrostu masy ciała po odstawieniu leku, a także doniesienia o tzw. "twarzy ozempicowej" związanej z szybką utratą wagi.

Fakt, że najczęstsze działania niepożądane są zazwyczaj łagodne, może przyczyniać się do chęci stosowania semaglutydu poza wskazaniami, jednakże świadomość potencjalnych poważnych, choć rzadkich, skutków ubocznych podkreśla konieczność nadzoru medycznego. Zjawisko ponownego przybierania na wadze po przerwaniu leczenia wskazuje na potrzebę długoterminowych strategii zarządzania wagą obejmujących również modyfikacje stylu życia.

Semaglutyd może wchodzić w interakcje z innymi lekami, zwłaszcza z lekami przeciwcukrzycowymi, zwiększając ryzyko hipoglikemii. Ze względu na opóźnianie opróżniania żołądka przez semaglutyd, może on wpływać na działanie leków wymagających szybkiego wchłaniania w przewodzie pokarmowym.

Przeciwwskazania do stosowania semaglutydu obejmują nadwrażliwość na substancję czynną, cukrzycę typu 1, kwasicę ketonową, ciążę i okres karmienia piersią, a także ciężką niewydolność serca i schyłkową niewydolność nerek. Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z zapaleniem trzustki w wywiadzie lub retinopatią cukrzycową. Przed podjęciem decyzji o zastosowaniu semaglutydu, pacjent powinien poinformować lekarza o wszystkich chorobach, przyjmowanych lekach oraz alergiach. 

Jakie są główne kontrowersje związane ze stosowaniem semaglutydu i innych analogów GLP-1 w Polsce?

W Polsce semaglutyd (Ozempic i Rybelsus) jest dostępny na receptę, głównie w leczeniu cukrzycy typu 2. Preparat Wegovy jest dostępny w ramach importu interwencyjnego. Refundacja leku Ozempic jest ograniczona do pacjentów z cukrzycą typu 2, otyłością i wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym. Wysoki popyt, częściowo wynikający ze stosowania poza wskazaniami, doprowadził do niedoborów leku Ozempic. 

Etyczne kontrowersje dotyczące semaglutydu poruszane są zwykle w kontekście jego powszechnego stosowania poza wskazaniami w celu utraty wagi, często pod wpływem mediów społecznościowych. Istnieje obawa, że może to ograniczać dostęp do leku pacjentom z cukrzycą, dla których jest on zarejestrowany i niezbędny. Ograniczone kryteria refundacji mogą prowadzić do nierówności w dostępie do leczenia, a nielegalna sprzedaż podrobionych produktów, głównie przez internet, stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego.

Należy jednak pamiętać, że sytuacja dotycząca preparatów będących analogami GLP-1 ulega dynamicznym zmianom. Na rynek wprowadzane są nowe leki, które mają na celu przede wszystkim leczenie otyłości, również u osób bez cukrzycy. Dostępność takich preparatów oraz ich ceny są przez to zmienne, również w Polsce. Dlatego warto śledzić najnowsze doniesienia, a w razie pytań oraz wątpliwości skonsultować się z lekarzem, lub farmaceutą.

Otyłość jest poważnym problemem zdrowotnym, który może prowadzić do wielu chorób i wiąże się ze skróceniem oczekiwanej długości życia. Jest także jednym z głównych czynników rozwoju cukrzycy typu 2. Nadmierna masa ciała może także utrudniać codzienne funkcjonowanie i przyczyniać się do pogorszenia jakości życia. 

Nadwaga jest także jednym z najpoważniejszych problemów współczesnego zdrowia publicznego, który generuje ogromne koszty, również w aspekcie ekonomicznym Dlatego wszelkie sposoby, które pozwalają na bezpieczną, trwałą i skuteczną redukcję masy ciała, są bardzo potrzebne – zarówno w kontekście zdrowia jednostki, jak i całych populacji.

Bibliografia:

1. Qin W, Yang J, Deng C, Ruan Q, Duan K. Efficacy and safety of semaglutide 2.4 mg for weight loss in overweight or obese adults without diabetes: An updated systematic review and meta-analysis including the 2-year STEP 5 trial. Diabetes Obesity Metabolism. 2024;26(3):911-923.  

Artykuł sponsorowany