Strzały na Placu św. Piotra. Zamach, który wstrząsnął światem i odsłonił mroczne kulisy komunizmu

Przebieg wydarzeń

Trzy kule dosięgły papieża. Jedna przeszyła brzuch, druga trafiła w dłoń, trzecia – prawdopodobnie rykoszetem – w ramię. Jan Paweł II osunął się w ramiona ks. Dziwisza. Watykańska ochrona natychmiast pochwyciła zamachowca, a papieża błyskawicznie przewieziono do kliniki Gemelli. Rozpoczęła się dramatyczna walka o życie, trwająca sześć godzin.

W Polsce i na całym świecie wieść o zamachu rozeszła się lotem błyskawicy. Kościoły natychmiast zapełniły się wiernymi. Rozpoczęły się msze, modlitwy, czuwania. Każda, choćby najmniejsza informacja z Rzymu, przekazywana była z ust do ust: „żyje”, „jest operowany”, „stracił dużo krwi”, „Gemelli to dobry szpital”. Dopiero 17 maja świat odetchnął z ulgą – papież ze szpitalnego łóżka odmówił modlitwę Anioł Pański. Tydzień później lekarze zapewnili, że życiu Ojca Świętego nie zagraża już niebezpieczeństwo.

Kto i dlaczego strzelał?

Sprawcą zamachu był Mehmet Ali Ağca – turecki terrorysta, członek organizacji Szare Wilki, zbiegły wcześniej z więzienia. Szybko został ujęty i osądzony. Ale z czasem zaczęły się pojawiać pytania: czy działał sam? Kto go zainspirował? Kto pomógł?

Instytut Pamięci Narodowej prowadził w latach 2006–2014 śledztwo, które ujawniło szokujące fakty. Zamach nie był jedynie aktem szaleńca. IPN potwierdził, że w jego przygotowanie zaangażowane były służby bułgarskie, a za nimi – jak pokazują liczne poszlaki – także inne tajne służby bloku wschodniego, w tym być może również KGB i Stasi. Jan Paweł II był dla komunistów zagrożeniem – moralnym autorytetem wspierającym Solidarność i ideę wolności w Europie Środkowo-Wschodniej. Musiał zostać uciszony.

Dziś, 44 lata po tamtych wydarzeniach, coraz więcej wiemy o ich kulisach – także dzięki badaniom IPN i historykom, którzy odtwarzają sieć powiązań, intryg i decyzji podjętych w cieniu Moskwy i Sofii. Zamach z 13 maja 1981 roku nie był tylko atakiem na człowieka. Był symbolem starcia dwóch światów – systemu zniewolenia i przemocy z duchowym imperium wolności, którego twarzą stał się papież z Polski.

Znaczenie Fatimy

Dodajmy jeszcze jeden, głęboko symboliczny wymiar tej dramatycznej historii: 13 maja to w Kościele katolickim święto Matki Bożej Fatimskiej. Upamiętnia ono pierwsze objawienie Maryi trojgu pastuszkom w Fatimie, w Portugalii, które miało miejsce dokładnie 13 maja 1917 roku – dokładnie 64 lata przed zamachem.

Objawienia fatimskie niosły ze sobą przesłanie modlitwy, pokuty i nawrócenia. Jedna z wizji, tzw. trzecia tajemnica fatimska, opisywała postać „biskupa odzianego na biało”, który pada od kul na wzgórzu, otoczony męczennikami – obraz ten wielu wiernych odczytuje jako proroczy w kontekście zamachu na Jana Pawła II. Sam papież, głęboko przekonany o opiece Matki Bożej, po powrocie do zdrowia zawierzył swoje ocalenie Maryi z Fatimy, a kulę wyjętą z jego ciała polecił umieścić w koronie figury Matki Bożej Fatimskiej w sanktuarium w Portugalii.

Zamach z 13 maja 1981 roku miał więc nie tylko polityczne i historyczne znaczenie, ale także mistyczny wymiar, który do dziś porusza miliony wierzących.

Źródła i dalsza lektura:

• Zamach na Placu Świętego Piotra – IPN

• Bułgarski ślad i komunistyczne służby – IPN

Źródło: IPN