Miasto ma swoją Kalwarię. 35 lat fordońskiej parafii MBKM

Mszę świętą odpustową w kościele Matki Boskiej Królowej Męczenników 7 października odprawił ks. biskup Jan Tyrawa. – Najważniejszą cechą tej parafii jest jej duchowy rozwój. Wspaniali kapłani, którzy tutaj pracowali i zostawili swoje serce, aby ta wspólnota mogła być miejscem szczególnej modlitwy – mówił proboszcz, ks. prałat Jan Andrzejczak.

Męka ludzi i męka Boga

Parafię erygowano 7 października 1983 roku, a w jej charakter wpisała się, jak wyjaśnia proboszcz, patriotyczna pamięć o rodakach. Kościół wzniesiono bowiem przy wejściu do Doliny Śmierci, gdzie jesienią 1939 roku zginęło około 1400 osób z Bydgoszczy, Fordonu i innych okolicznych miejscowości. – Ich jedyną winą było to, że byli Polakami – dodaje w rozmowie z nami ks. Andrzejczak.

Pierwszym proboszczem parafii został ks. prałat Zygmunt Trybowski. To jego zamysłem było, by w Dolinie wybudowano 14 stacji drogi krzyżowej, upamiętniającej pomordowanych. Budowa Kalwarii Bydgoskiej rozpoczęła się jednak dopiero po jego śmierci.

Dwunasta stacja drogi krzyżowej, fot. Mieczysław Pawłowski

W 2008 roku ks. prymas Józef Glemp poświęcił kamień węgielny pod budowę 12. stacji drogi krzyżowej, zwanej „Drogą do nieba” – monumentu ku czci zarówno ofiar zbrodni hitlerowskiej, jak i krzyżowej śmierci Chrystusa. – Składa się z 714 greckich krzyży, przedstawia jakby otwartą księgę pamięci – opowiada o pomniku ks. Andrzejczak. W Dolinie Śmierci znajduje się także pomnik przedstawiający ścięte kłosy – symbol ofiar niemieckiej agresji na Polskę.

Miejsce wielu symboli

Modlitwy w tym miejscu odprawiano na długo przed wybudowaniem stacji, trwały nieprzerwanie od 1948 roku. W pierwszą niedzielę po uroczystości Wszystkich Świętych odbywała się tu droga krzyżowa z modlitwą za pomordowanych.

Zgodnie z pierwotnym pomysłem kościołowi mieli patronować właśnie Wszyscy Święci, patronką została jednak Matka Boska Królowa Męczenników, teraz spoglądająca na wiernych z płaskorzeźby w ołtarzu głównym.

O martyrologicznym charakterze miejsca, poza wezwaniem głównym, przypomina także wezwanie kaplicy parafialnej: Jezusa Ukrzyżowanego i Zmartwychwstałego. To kolejny symbol mówiący, że męka Chrystusa w szczególny sposób splata się tutaj z męczeństwem pomordowanych podczas wojny.

Wielkopiątkowa droga krzyżowa w Dolinie Śmierci, fot. Mieczysław Pawłowski

W każdy piątek trwa w kaplicy adoracja Najświętszego Sakramentu. Znajduje się tu też replika Całunu Turyńskiego, płótna, w które Jezus został owinięty po śmierci. – To jak gdyby fotografia, odbicie męki Chrystusowej – tłumaczy proboszcz.

Od poniedziałku do soboty w kaplicy jest też stały dyżur spowiedniczy.

Tysiące osób na misteriach

7 października 2008 roku ks. biskup Jan Tyrawa wydał dekret ustanawiający Dolinę Śmierci wraz z kościołem Sanktuarium Kalwarii Bydgoskiej – Golgoty XX wieku, ze względu na przybywające tu pielgrzymki i trwającą modlitwę. Kilka lat później ojciec święty Franciszek ustanowił kościół Bazyliką Mniejszą – kościołem papieskim. – Pątnicy z rożnych części kraju, Europy, a nawet świata przyjeżdżają tutaj na nabożeństwa i okolicznościowe spotkania – opowiada ks. proboszcz. Najtłumniej gromadzą się na corocznych Misteriach Męki Pańskiej w Dolinie Śmierci.

Inscenizację każdego roku w Niedzielę Palmową organizują działająca na terenie parafii Fundacja Wiatrak, Stowarzyszenie KM „Pokolenie” i duszpasterstwo akademickie „Martyria”, wspólnie z tutejszymi wiernymi. W każdym misterium uczestniczy kilka tysięcy osób.

Wspomnienia o „Ludziach z pomnika”

Ojciec św. Jan Paweł II 7 czerwca 1999 roku podczas homilii na Błoniach bydgoskich wspomniał o męczeństwie biskupa Michała Kozala oraz o miejscach masowych egzekucji: Starym Rynku i właśnie – Dolinie Śmierci. – Zachęcał wówczas, byśmy pamiętali o ofierze bydgoszczan poniesionej dla ojczyzny, byśmy to męczeństwo spisywali, dokumentowali – wyjaśnia ks. Andrzejczak.

fot. Mieczysław Pawłowski

 Parafianie zadanie to realizują: w piśmie „Na Oścież” opisują ofiary z Doliny Śmierci, podając ich życiorysy, odnajdują krewnych, znajomych i drukują ich wspomnienia. Wyjątkowy cykl nosi nazwę „Ludzie z pomnika” – ci, których nazwiska udało się ustalić i którzy zostali upamiętnieni imiennie na monumencie w miejscu egzekucji.

Odwiedziny z Jasnej Góry

Najważniejszym – obok jubileuszu 35-lecia – wydarzeniem ostatniego czasu w parafii było powitanie kopii ikony jasnogórskiej, inaugurujące jej peregrynację po wszystkich parafiach diecezji bydgoskiej. Nieprzypadkowo odbyło się 1 września – w rocznicę wybuchu II wojny światowej.l Marta Kocoń

Wypowiedź ks. proboszcza Jana Andrzejczaka podczas uroczystości 7 października 2018 za: diecezjabydgoszcz.pl

Dni odpustu w kościele MBKM:
27 lutego – dzień ustanowienia sanktuarium
25 marca – Uroczystość Zwiastowania Pańskiego
15 września – dzień doroczonego odpustu sanktuaryjnego
29 czerwca – uroczystość św. Piotra i Pawła
7 października – Najświętszej Maryi Panny Różańcowej – dzień odpustu parafialnego