Urodziny Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej. Jubilatka ma już 115 lat

Na święto biblioteki przyjechali specjalnie wnuczka Witolda Bełzy Anna Dzierżykraj-Lipowicz oraz Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej. Obecni byli wicewojewoda kujawsko-pomorski Józef Ramlau, wicemarszałek województwa Zbigniew Ostrowski, prezydent Bydgoszczy Rafał Bruski oraz radni miasta i województwa. 

fot. Anna Kopeć

Przybyli również bibliotekarze z całego kraju oraz pracownicy Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej, która z racji uroczystości do końca dnia będzie nieczynna.

Ponad 100 lat w jednym budynku

Biblioteka powstała w 1903 r. Kilka lat później w 1910 r. otrzymała gmach należący wcześniej do Deputacji Kameralnej i Sądu Dworskiego (ul. Stary Rynek), który jest jej siedzibą do dziś. Pierwszym dyrektorem został dr Jerzy Minde-Pouet, zastąpiony w 1913 r. przez prof. Marcina Bollerta. Księgozbiór książnicy miał charakter naukowy. Początkowo w strukturę placówki wchodziła także Biblioteka Ludowa, gromadząca literaturę rozrywkową i oświatową. Obie biblioteki powstały w celach germanizacyjnych i posiadały niewielki księgozbiór polski.

1 września 1920 r. dyrektorem biblioteki został Witold Bełza, który wymienił kadrę oraz dokonał polonizacji i rozbudowy księgozbioru. Placówka stała się jednym z najważniejszych ośrodków kulturotwórczych i naukowych w mieście.

W czasie okupacji hitlerowskiej książnica straciła ok. 20 proc. zbiorów. Po II wojnie światowej prowadzono intensywną rozbudowę filii bibliotecznych na terenie całego miasta (dziś jest ich 26). W 1953 r. biblioteka powołała Dział Zbiorów Specjalnych, a w 1968 r. uzyskała status naukowy.

fot. Anna Kopeć

Obecnie zasób książnicy liczy około miliona woluminów, w tym ponad 60 tys. zbiorów specjalnych (stare druki, rękopisy, kartografia, ikonografia – grafika, fotografie, pocztówki; druki muzyczne, dokumenty życia społecznego i medale). W bibliotece można obejrzeć dwie wystawy stałe - Bibliotheca Bernardina oraz Izba Pamięci Adama Grzymały-Siedleckiego. Posiada kilka bezcennych kolekcji (księgozbiór pobernardyński, zbiór dokumentów i listów królewskich Kazimierza Kierskiego) oraz unikatów i cymeliów (jak rękopis „Roty” Marii Konopnickiej oraz partytury Feliksa Nowowiejskiego). W ubiegłym roku czytelnicy wypożyczali książki ze zbiorów biblioteki ponad 400 tys. razy.

Biblioteka w kilkukrotnie zmieniała nazwę: Biblioteka Miejska (1903-1957), Miejska Biblioteka Publiczna (1957-1975), Wojewódzka Biblioteka Publiczna (1975-1981), Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna (1981-2002), Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. W. Bełzy (od 2002 r.).

Medale, gratulacje i... darmowy październik dla czytelników

W czasie uroczystości pracownicy regionu kujawsko-pomorskiego otrzymali odznaczenia państwowe za zasługi na rzecz rozwoju bibliotekarstwa i popularyzacji czytelnictwa. Srebrne oraz Brązowe Krzyże Zasługi wręczył wicewojewoda Józef Ramlau.

fot. jg

- Jak byłem bardzo młody, przez sześć lat byłem bibliotekarzem. To był najszczęśliwszy okres w moim życiu i rozwoju intelektualnego, jakiego dokonałem, nie da się przecenić. Ta praca daje dużo satysfakcji, ale wymaga też dużej systematyczności – wspominał wicewojewoda. - Warto zaglądać do Wikipedii po aktualne informacje, ale to w encyklopedii są wiadomości potwierdzone autorytetami naukowymi. Na internetowych informacjach można się czasem potknąć. Na koniec powiem: zazdroszczę. Bądźcie szczęśliwi, bo wykonujecie wspaniały zawód.

Odznaczenia wręczył również Rafał Bruski. Wojewódzka i Miejska Biblioteka otrzymała Medal Prezydenta Miasta Bydgoszczy. Odebrała go w imieniu instytucji dyrektor Ewy Stelmachowska. Następnie prezydent rozdał również nagrody dla pracowników.

fot. Anna Kopeć

- W czasach studenckich i mojej pierwszej pracy zawodowej pływałem na statkach. Jest tam dużo pracy, ale i dużo wolnego czasu. Miałem worek żeglarski z ubraniami i walizkę z książkami, tak samo inni członkowie załogi. W wolnym czasie każdy przeczytał te, które przywiózł, a później się wymienialiśmy. To był okres, kiedy książek w swoim życiu przeczytałem najwięcej. Teraz jest z tym coraz gorzej przez brak czasu – wspominał prezydenta Bydgoszczy. - To jest nasza wspólna instytucja i bardzo się cieszę, że jest to jeden z tych elementów współpracy między miastem a województwem, w którym mówimy jednym głosem. Jesteśmy z tego dorobku dumni.

Pracownicy bibliotek otrzymali również Srebrne Medale Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego „Unitas Durat Palatinatus Cuiaviano-Pomeraniensis” z rąk Zbigniewa Ostrowskiego.

fot. Anna Kopeć

Na uczczenie swojej rocznicy biblioteka wydała książkę „Skarby Książnicy Bydgoskiej. Zabytkowe zbiory Wojewodzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. dr. Witolda Bełzy w Bydgoszczy” autorstwa Joanny Matyasik. W publikacji przedstawione są najcenniejsze kolekcje przechowywane w zbiorach bydgoskiej książnicy, a szczególnie zbiory specjalne.

Z okazji jubileuszu przez cały październik obowiązują bezpłatne zapisy do biblioteki, bezpłatne prolongaty kart bibliotecznych oraz bezpłatne wydawanie duplikatów kart bibliotecznych w Bibliotece Głównej oraz we wszystkich filiach bibliotecznych.