W tajnej służbie. Wykłady płk. Stefana Mayera o polskim wywiadzie wojskowym 1918-1945 [RECENZJA]

Nowa publikacja prof. Piotra Kołakowskiego przybliża nam nie tyle samą postać płk. dypl. Mayera ile, jego przemyślenia sformułowane w formie wykładów, którymi raczył swoich słuchaczy tuż po zakończeniu drugiej wojny światowej, przebywając nadal w latach 70-tych XX wieku na emigracji w Londynie. Słuchaczami byli byli oficerowie Polskich Sił Zbrojnych i Wojska Polskiego.

Publikacja treści wykładów poprzedzona została obszernym wstępem omawiającym w znacznym skrócie dzieje polskiego wywiadu i kontrwywiadu w latach międzywojennych i czasie wojny. Autor wstępu opisuje oprócz struktur organizacyjnych takze najważniejsze postaci polskiego wywiadu takie jak mjr. Jerzy Sosnowski czy mjr. Jan Henryk Żychoń, które stały się bohaterami narracji prowadzonej przez mayera w trakcie wykładów.

Mayer opisuje poszczególne sukcesy ale i porażki polskiego wywiadu i kontrwywiadu. Odsłania kurtynę za którą rozgrywały się historie o których świadkowie często milczą aż do samej śmierci zosbowiązani do tego odpowiednią przysięgą czy tez wybierajacy milczenie ze względu na obawę o życie swoje i swoich bliskich. Niektóre sekrety wszakże nigdy nie powinny ujrzeć światła dziennego. 

Podkreślał dużą aktywność sowieckiego i niemieckiego wywiadu na terytorium państwa polskiego oraz wykorzystywanie do działalności szpiegowskiej przedstawicieli mniejszości narodowych. Dostrzegał ogromny wkład wywiadu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej w rozpoznaniu potencjału militarnego III Rzeszy, jak też informowaniu o sytuacji i zamierzeniach Wermachtu na froncie wschodnim. Uważał (nie bez racji), iż w pracy wywiadowczej należało opierać się głównie na elemencie ideowym, gdyż to przynosiło najlepsze efekty. 

- czytamy we wstępie.

Obecnie w wielu miejscach lektura wykładów płk. Mayera nie jest odkrywcza. Nasza wiedza jest często daleko bardziej posunięta. To nie oznacza, że nie znajdziemy w niej ciekawych informacji i świeżych informacji. Dlatego też każdy badacz dziejów polskiego wywiadu obowiązkową tę publikację powinien posiadać w swojej biblioteczce. Obojętnie obok niej nie powinny przejsć równeiż osoby zainteresowane ogólnie historią i walką zbrojną czy tajną grą wywiadów.

Publikacja ucieszy również osoby dopiero zaczynające swoją przygodę z poznawaniem historii polskich działań wywiadowczych. Wykłady Mayera są doskonałym zaczynem do dalszego zgłębiania poszczególnych historii.