Od fontanny do armaty [KARTKA Z KALENDARZA]

Fontanna od momentu odsłonięcia stała się natychmiast jednym z symboli Bydgoszczy. Bydgoszczanie chętnie fotografowali się przed wodotryskiem. W niedzielę czekał na spacerowiczów fotograf, który wykonywał zdjęcia. Fotografowanym zostawiał specjalny bilet, z którym mogli się zgłosić po odbiór zdjęcia. Mało kto nie decydował się na taką pamiątkę.

Fontanna jest odzwierciedleniem momentu z biblijnego potopu - sceny, gdy giną zwierzęta i ludzie, którzy nie znaleźli schronienia na arce Noego. Grupa posągowa fontanny składała się z trzech niezależnie stojących części.

W opisie historycznym czytamy -

W centrum fontanny znajduje się mężczyzna, podtrzymujący lewym ramieniem omdlewającą kobietę. Drugą ręką usiłuje wciągnąć na skałkę innego mężczyznę. U stóp skały leży młoda matka, zmarła z wyczerpania, która zdołała jednak uratować swoje dziecko, bezradnie rozglądające się po wodnej pustyni. Obok wdrapuje się lew, nie czyniąc jednak szkody ludziom. Jest to główna figura, dominująca nad pozostałymi, usytuowana w centrum niecki fontanny.

Drugą figurę tworzy samotna niedźwiedzica, z głową skierowaną na wschód i prawą łapą uniesioną, opartą o skałę. W zaciśniętej paszczy trzyma bezwładne, martwe ciało małego niedźwiadka.

Trzecia część rzeźby nawiązuje do mitologii greckiej. Przedstawia scenę walki człowieka z oplatającym go wężem morskim, na wzór grupy Laokoona. Oddany został wysiłek mięśni i napięcie podczas tych zmagań.

Kompozycja rzeźbiarska ma 6 metrów wysokości i wykonana została z brązu, masa całości wynosiła 9 ton. Ściany basenu zbudowano z czerwonego piaskowca, stopnie z szarego granitu śląskiego, a otaczający chodnik ułożono w mozaikę.

Fontanna była efektem konkursu ogłoszonego w 1897 roku przez Krajową Komisję dla Popierania Sztuki Plastycznej w Poznaniu. Zwyciezcą został Ferdinand Lepcke, który pokonał 43 inne nadesłane prace. Po sześciu latach, w końcu nastąpiło odsłonięcie fontanny. Uroczystość nastąpiła 23 lipca 1904 roku o godz. 11.00. Jednakże okazało się, że system doprowadzania wody nie działa prawidłowo. Dopiero 4 lata później udało się usunąć wszelkie niedoróbki. W tym też roku Lepcke stworzył figurę Łuczniczki, która stała się największym symbolem miasta nad Brdą. 

7 stycznia 1943 roku Niemcy rozpoczęli rozbiórkę fontanny, a uzyskane materiały zostały przeznaczone na cele wojenne. Popularnie wśród bydgoszczan mówiło się, że "Potop został przetopiony na armaty".

Próbę rekonstrukcji fontanny zainicjowano w 2004 roku. Dziesięć lat póżniej, 26 czerwca 2014 r. nastąpiło odsłonięcie zrekonstruowanej fontanny.

Zobacz też współczesne zdjęcia fontanny Potop w obiektywie Jacka Kargóla

Zdj. z arch. K. Drozdowskiego