Straty wojenne powróciły do bydgoskiego muzeum [ZDJĘCIA]

W uroczystości, która odbyła się z uwzględnieniem rygorów sanitarnych, udział wzięli m.in.: Pan Wacław Kuczma - Dyrektor Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy, Pan profesor Dariusz Markowski – kierownik Zakładu Konserwacji i Restauracji Sztuki Nowoczesnej Wydziału Sztuk Pięknych w Toruniu (autor pozycji naukowych z dziedziny konserwatorstwa, a także ekspertyz i opinii konserwatorskich, z którego specjalistycznej wiedzy organa ścigania korzystały w toku śledztwa), Pan insp. Mirosław Elszkowski – Pierwszy Zastępca Komendanta Wojewódzkiego Policji w Bydgoszczy, a także Pani prokurator Violetta Głowacka – Zastępca Prokuratora Okręgowego w Bydgoszczy, będąca jednocześnie prokuratorem nadzorującym oba śledztwa, w toku których odzyskano prezentowane dzieła.

O randze wydarzenia świadczy okoliczność, że część z odzyskanych przez organa ścigania prac została zidentyfikowana jako „straty wojenne” figurujące w katalogu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.  

Odzyskano także  inne zabytkowe i cenne muzealnie przedmioty - utracone m.in. przez Miejskie Muzeum w Bydgoszczy w okresie II Wojny Światowej i tuż po niej: prace malarskie, graficzne, zbiory biblioteczne, a także meble - w znacznej części stanowiące spuściznę po Leonie Wyczółkowskim - jednym z czołowych przedstawicieli malarstwa realistycznego okresu Młodej Polski.

Pani prokurator Violetta Głowacka podziękowała pracującym nad sprawą policjantom Komendy Wojewódzkiej Policji w Bydgoszczy za zaangażowanie skutkujące sukcesem, jakim bez wątpienia było odzyskanie utraconych dzieł sztuki. Przedstawiła ogólny rys obu nadzorowanych przez siebie śledztw.

Pierwsze z nich zostało wszczęte w czerwcu 2019 roku w oparciu o informacje zebrane przez policjantów Wydziału Kryminalnego, a dotyczące podejrzenia przyjęcia i pomocy w ukryciu w Bydgoszczy dóbr o szczególnym znaczeniu dla kultury, pochodzących z Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, w tym zarejestrowanych jako straty wojenne, co do których na podstawie towarzyszących okoliczności można było przypuszczać, że zostały uzyskane za pomocą czynu zabronionego - tj. o czyn z art. 292 § 1 kk i inne.

W wyniku przeprowadzonych w toku śledztw kilkudziesięciu przeszukań – zarówno u osób prywatnych, jaki i w antykwariatach -  zabezpieczono łącznie ponad 400 obiektów, w tym zabytków archeologicznych oraz dzieł malarskich, z których część  stanowiła – jak  już wcześniej wspomniano - straty wojenne dawnego Muzeum Miejskiego w Bydgoszczy. 

Pani Prokurator Violetta Głowacka podziękowała także za pomoc w identyfikacji i zabezpieczeniu odzyskanych dzieł pracownikom Muzeum, w szczególności Pani Annie Prus-Świątek - kustoszce i kierowniczce Działu Inwentaryzacji Zbiorów oraz Pani Ewie Sekule-Tauer - kustoszce i kierowniczce Działu Leona Wyczółkowskiego, a także podkreśliła szczególny wkład Pana Profesora Dariusza Markowskiego w  opracowanie opinii eksperckiej  dla potrzeb organów ścigania.

Pan inspektor Mirosław Elszkowski Pierwszy Zastępca Komendanta Wojewódzkiego Policji w Bydgoszczy zwrócił uwagę na ogromne zaangażowanie pracujących nad sprawą funkcjonariuszy Policji, a także wzorcową współpracę z nadzorującą sprawę Prokuraturą, podkreślając jednocześnie ponadprzeciętne zaangażowanie obu instytucji w odzyskanie i zabezpieczenie tych niezwykle cennych dla kultury dóbr.

Dyrektor Muzeum Pan Wacław Kuczma wyraził wdzięczność i radość z powrotu w mury bydgoskiego Muzeum dzieł uznanych przed laty za bezpowrotnie utracone, podkreślając niezwykłą wartość odzyskanych prac i przedmiotów, związanych m.in. z życiem patrona Muzeum – Leona Wyczółkowskiego.

Rangę i wartość artystyczną oraz znaczenie dla kultury prezentowanych prac podkreślił także  Pan Profesor Dariusz Markowski.

Podczas uroczystości zaprezentowano  w  jednej z sal ekspozycyjnych Muzeum część odzyskanych obrazów i przedmiotów, a także udostępniono prezentację multimedialną zawierająca podstawowe informacje na temat najcenniejszych eksponatów, która dostępna jest na stronie internetowej Muzeum oraz poniżej.

Śledztwa, w toku których odzyskano i zabezpieczono cenne dzieła sztuki i pamiątki po Leonie Wyczółkowskim,  pozostają w toku.

Zarzuty popełnienia przestępstw związanych z zaborem części odzyskanych prac malarskich przedstawiono dotąd dwóm osobom, które zasadniczo przyznały się do ich popełnienia.