Tajemniczy pochówek w Parku Witosa

Niezwykłe odkrycie – kobieta z wojskowymi odznaczeniami

W lipcu 2019 roku, podczas prac archeologicznych w północnej części parku, zespół pod kierunkiem Grochowskiego natrafił na grób nr 130. Początkowo sądzono, że pochówek należy do żołnierza, ze względu na znalezione odznaczenia: krzyż pamiątkowy za wojnę z Austrią w 1866 roku oraz medal za wojnę francusko-pruską z lat 1870–1871. Jednak szczegółowa analiza antropologiczna przeprowadzona przez dr Alicję Drozd wykazała, że szczątki należą do kobiety. Przypuszcza się, że była ona lekarką lub pielęgniarką, niosącą pomoc rannym podczas wspomnianych konfliktów zbrojnych.

Spór o pamięć „Białego Anioła”

Grochowski zwrócił uwagę na potrzebę upamiętnienia tej niezwykłej postaci, proponując umieszczenie symbolicznego znaku w miejscu jej spoczynku. Niestety, podczas spotkań w Urzędzie Miasta w lutym i marcu 2025 roku, propozycja ta spotkała się z oporem. Niektórzy urzędnicy kwestionowali zasadność wyróżnienia jednej osoby, argumentując, że na cmentarzu spoczywa wiele innych, równie ważnych postaci, choć ich dokładne miejsca pochówku nie są znane.

Rewitalizacja czy niszczenie pamięci?

Ze względu na istniejące po powierchnią parku liczne szczątki ludzkie sprzed dziesięcioleci, Grochowski zaapelował do mieszkańców Bydgoszczy o wyrażenie sprzeciwu wobec planów rewitalizacji parku, które mogą naruszać historyczny charakter nekropolii. W artykule "Na ratunek cmentarzowi w Parku Witosa – apel bydgoskiego archeologa" pisaliśmy, że nowe ścieżki miały być prowadzone wyłącznie wzdłuż dawnych cmentarnych alei, aby uniknąć naruszania pól grzebalnych. Tymczasem nowy projekt ignoruje te wytyczne, umożliwiając spacerowanie po grobach dawnych mieszkańców miasta .

Eksperci apelują, urzędnicy pozostają głusi

Ponadto, sześciu członków Komisji Eksperckiej ds. Parku Witosa złożyło petycję do Prezydenta Miasta, wyrażając sprzeciw wobec planowanej rewitalizacji. W artykule "Sprawiedliwi w obronie cmentarza – Komisja Ekspercka składa petycję" przypominaliśmy, równiez na podstawie informacji Roberta Grochowskiego, że projekt inwestycji stoi w sprzeczności z dotychczasowymi ustaleniami, które miały na celu poszanowanie historycznego układu nekropolii .

Przegrana bitwa o pamięć

Mimo tych działań, 6 marca 2025 roku komisja zwołana przez Urząd Miasta podjęła decyzję, która otwiera drogę do realizacji kontrowersyjnego projektu rewitalizacji. Plan zakłada poprowadzenie nowej alei przez teren dawnych pól grzebalnych, co budzi sprzeciw wielu mieszkańców i ekspertów. Sytuację przedstawialiśmy w artykule "Przegrana bitwa o Park Witosa – urzędnicy forsują kontrowersyjny projekt rewitalizacji", gdzie podkreślono, że decyzja ta wywołała oburzenie w środowisku osób zajmujących się ochroną dziedzictwa kulturowego .

„Biały Anioł” – symbol zapomnianych bohaterów

Historia „Białego Anioła” stała się symbolem walki o poszanowanie pamięci i godności spoczywających na tym cmentarzu osób. Grochowski przypomina, że osoby ratujące życie, takie jak lekarki, pielęgniarki czy ratowniczki medyczne, zasługują na najwyższy szacunek. Apeluje również o refleksję nad tym, jak traktujemy miejsca spoczynku naszych przodków i jakie wartości chcemy przekazać przyszłym pokoleniom.