Dyspensa od piątkowego postu 20 czerwca. Co warto wiedzieć o postach w Kościele katolickim?

„Korzystając z uprawnień, wymienionych w Kodeksie Prawa Kanonicznego, udzielam na piątek, 20 czerwca, dyspensy od obowiązku zachowania wstrzemięźliwości od spożywania pokarmów mięsnych. Korzystając z dyspensy należy odmówić dowolną modlitwę w intencji Ojca Świętego” – napisał biskup Włodarczyk.

Co to oznacza?

Dyspensa to oficjalne zwolnienie od obowiązku, które może być udzielone przez biskupa diecezjalnego. W tym przypadku chodzi o zniesienie piątkowego nakazu wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych, który obowiązuje katolików w Polsce w każdy piątek roku (poza wyjątkami, takimi jak uroczystości liturgiczne).

Dlaczego w ogóle obowiązuje post w piątek?

Piątkowa wstrzemięźliwość od mięsa ma charakter pokutny i przypomina wiernym o męce i śmierci Jezusa Chrystusa. Obowiązuje ona od 14. roku życia (kan. 1252 KPK), a jej celem jest duchowe zjednoczenie z ofiarą Chrystusa przez akt wyrzeczenia.

Jakie są formy postu w Kościele?

W Kościele katolickim obowiązują dwie główne formy postu:

1. Wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych – obowiązuje w każdy piątek roku, z wyjątkiem uroczystości liturgicznych.

2. Post ścisły – obowiązuje w Środę Popielcową i Wielki Piątek. Polega na ograniczeniu się do jednego pełnego posiłku w ciągu dnia oraz ewentualnie dwóch skromnych posiłków bez mięsa. Obowiązuje wiernych między 18. a 60. rokiem życia.

Kto może udzielić dyspensy?

Zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego (kan. 87 §1 i kan. 1245), dyspensy od postów może udzielić:

• biskup diecezjalny – na terenie swojej diecezji,

• proboszcz – w pojedynczych, uzasadnionych przypadkach,

• przełożony zakonny – wobec członków własnej wspólnoty.

Z jakich powodów udziela się dyspens?

Dyspensy mogą być udzielane z różnych powodów: duszpasterskich, społecznych lub kulturowych. Najczęściej są to:

• przypadające w piątek uroczystości (np. śluby, jubileusze, wydarzenia parafialne),

• dni radości (np. Oktawa Bożego Ciała),

• wyjątkowe sytuacje społeczne lub lokalne tradycje.

Jak zachować się, gdy korzystamy z dyspensy?

Kościół przypomina, że korzystając z dyspensy, nie należy rezygnować całkowicie z postawy pokutnej. Dlatego – jak zaznaczył biskup Włodarczyk – należy odmówić dowolną modlitwę w intencji Ojca Świętego, by zachować duchowy wymiar tego dnia.

W związku z dyspensą, w piątek 20 czerwca nie obowiązuje w diecezji bydgoskiej zakaz spożywania mięsa. Warto jednak pamiętać o modlitwie za papieża i o duchowym znaczeniu piątkowego umartwienia, które pozostaje częścią katolickiego życia przez cały rok.