Europejskie Dni Dziedzictwa startują w regionie. 60 wydarzeń, od modernizmu po „mały Berlin”

Europejskie Dni Dziedzictwa 2025 w Kujawsko-Pomorskiem

W piątek 10 września w Bydgoszczy zapowiedziano tegoroczne Europejskie Dni Dziedzictwa. To 33. edycja wydarzenia w Polsce. W regionie przygotowano blisko 60 punktów programu w ponad 20 miejscowościach. Hasło brzmi: „W stronę architektury. Młode dziedzictwo”.

Inauguracja w Toruniu: modernizm na kampusie UMK

Uroczyste otwarcie odbędzie się w sobotę 13 września w Toruniu, w budynku dawnej Akademickiej Przychodni Zdrowia na kampusie UMK (Instytut Psychologii). Zaplanowano prelekcje o historii i architekturze kampusu, wręczenie nagród w konkursie fotograficznym „Portret z kujawsko-pomorskim zabytkiem w tle”, koncert oraz pokaz filmu o dziejach miasteczka uniwersyteckiego.

„To miejsce zostało niedawno zrewitalizowane i świetnie pokazuje powojenny modernizm. Całe miasteczko uniwersyteckie wpisano w 2020 roku do rejestru dziedzictwa” — mówił wicemarszałek Zbigniew Ostrowski.

Wicemarszałek przypomniał, że toruński kampus jest uznawany za jedną z najwybitniejszych realizacji późnego modernizmu w Europie Środkowej oraz pierwszy w naszej części kontynentu zwarty kampus w „stylu zachodnim”.

Medale Hereditas Saeculorum i cykl prelekcji

Monika Butowska, zastępca dyrektora Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego UMWK-P, zapowiedziała 14. edycję Hereditas Saeculorum — nagród marszałka za wybitne prace konserwatorskie i działania na rzecz dziedzictwa. Nabór wniosków trwa do 30 września.

Kontynuowany będzie także cykl prelekcji w zabytkach dofinansowanych przez województwo. W planach są również koncerty, by pokazać wyjątkową akustykę odnowionych obiektów.

Program: prawie 60 wydarzeń w całym regionie

Szczegóły programu przedstawił Krystian Strauss z Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy. Europejskie Dni Dziedzictwa obejmą zarówno duże miasta, jak i mniejsze miejscowości. W skrócie:

• Bydgoszcz: 17 września w Bibliotece UKW wydarzenie „Miasto zapisane w obrazach” (wykłady i wystawa o drzwiach jako elemencie sztuki); wykład dr Bogny Derkowskiej-Kostkowskiej w WiMBP; 20 września zwiedzanie Filharmonii Pomorskiej oraz wystawa „Bydgoszcz małym Berlinem. Jak czytać ślady przeszłości”; w Muzeum Fotografii przy WSG wystawa „Podwórko” ze zdjęciami życia codziennego m.in. z okresu PRL.
• Toruń: inauguracja 13 września; spacery po kampusie UMK szlakiem nieodkrytego modernizmu; prezentacja dawnej stacji pomp, dziś ośrodka integracji kopernikańskiej.
• Ciechocinek: zwiedzanie z przewodnikiem 13 września.
• Grudziądz: prelekcja miejskiej konserwator zabytków o XX-wiecznej architekturze miasta.
• Inowrocław: 13 września zwiedzanie dworca; tydzień później oglądanie gmachu sądu i wątków „sprawiedliwości w architekturze” z początku XX w.
• Solec Kujawski: spacer śladami budynków użyteczności publicznej i najstarszych murowanych zabytków, organizowany przez Muzeum Solca.
• Włocławek: zwiedzanie Skarbca Fajansu oraz odnowionej kamienicy przy ul. 3 Maja 18.

Młode dziedzictwo: jak czytać powojenny modernizm

Tegoroczny motyw przewodni łączy kilka rocznic: 40-lecie EDD, 50-lecie Europejskiej Karty Dziedzictwa Architektonicznego i 40-lecie konwencji o ochronie dziedzictwa architektonicznego. Drugi człon hasła — „młode dziedzictwo” — zwraca uwagę na obiekty stosunkowo młode, często niedoceniane, które rzadko funkcjonują w świadomości jako zabytki. Podczas inauguracji zostanie udostępniona ilustrowana ulotka z mapą i krótkimi opisami wybranych realizacji powojennego modernizmu w regionie.

Budżet na kulturę i zabytki

„Kujawsko-Pomorskie przeznacza na kulturę i ochronę dziedzictwa blisko 21% budżetu. To nasza szczególna troska” — podkreślił wicemarszałek Zbigniew Ostrowski.

Dotacje konserwatorskie przyznawane są co roku w marcu. Część środków pochodzi także z projektów europejskich, co umożliwia rewitalizację kolejnych obiektów.

Gdzie sprawdzić pełny program

Komplet informacji o wydarzeniach znajduje się w elektronicznym informatorze Europejskich Dni Dziedzictwa oraz w serwisie edd.nid.pl. Organizatorzy zachęcają do śledzenia ogłoszeń instytucji kultury w całym województwie.